Agresywność pszczół. Co denerwuje i drażni pszczoły?
Samodzielna hodowla pszczół to fascynujące przedsięwzięcie. Obserwacja krok po kroku, jak z każdym dniem rozwija się rodzina pszczela to doskonały przykład fenomenu przyrody. Co ciekawe, pszczoły – podobnie, jak ludzie – mają swoje upodobania. Niektóre nasze zachowania, niektóre zjawiska atmosferyczne i sytuacje mogą zdenerwować pszczeli rój. A jak to się kończy… chyba wszyscy wiemy. Zanim udasz się w pobliże ula warto znać czynniki stresogenne pszczół, które mogą mieć wiele negatywnych skutków dla człowieka. Dzisiaj o tym, jak nie wchodzić pszczołom w drogę i kiedy lepiej nie zaglądać do pasieki!
Stres u pszczół – destrukcyjny tak samo, jak u człowieka!
Dlaczego warto przejmować się tym, co denerwuje pszczoły? Chociaż na niektóre czynniki takie, jak np. warunki atmosferyczne nie mamy wpływu, istnieje szereg sytuacji, w których stresu u pszczół da się uniknąć. Jeśli zwrócimy na to szczególną uwagę pszczoły na pewno się odwdzięczą dużą ilością miodu i a rodziny będą w doskonałej formie. Czynniki wywołujące stres mogą prowadzić do:
- zwiększonej podatności na choroby pszczół i choroby czerwiu pszczelego,
- zmniejszenia wydajności pszczół – przemęczone organizmy robotnic mogą pracować o wiele wolniej a przez to rodzina pszczela nie rozwija się prawidłowo. Gromadzone zapasy miodu i pyłku pszczelego są o zdecydowanie mniejsze,
- zwiększonej agresywności pszczół – objawia się to nieuzasadnionym atakiem na ludzi i zwierzęta znajdujące się w pobliżu pasieki.
Co tak naprawdę denerwuje pszczoły?
Poniżej prezentujemy listę najbardziej irytujących sytuacji dla pszczół. Lepiej ich unikać!
Czynniki atmosferyczne
Jedną z najczęściej zauważalnych zależności jest korelacja pomiędzy funkcjonowaniem pszczół a warunkami atmosferycznymi. Pszczoły są najbardziej zadowolone, gdy jest ciepło a pogoda jest stabilna. Najlepsza dla nich jest temperatura, która umożliwia im swobodne loty po nektar i pyłek pszczeli – powyżej 20°C. Zbyt wysoka temperatura – powyżej 30, nawet 35°C zdecydowanie denerwuje pszczoły, które w upale – podobnie, jak ludzie nie mogą pracować na pełnym obrotach.
Dla pszczół denerwująca jest też niepewna pogoda – w burzowy dzień można zauważyć zdenerwowanie przed wylotkami. W taki dzień lepiej nie zbliżać się zbyt blisko – pszczoły, w popłochu wracające do uli przed burzą mogą być agresywne.
Lokalizacja
Ustawienie uli również może mieć wpływ na stres u pszczół. Do najbardziej niekorzystnych sytuacji należy bliskość ruchliwych dróg. Chociaż hałas nie przeszkadza zbytnio pszczołom, kłopotliwe dla nich mogą być drgania, które mają wpływ na pszczeli rój szczególnie zimą. Takiej lokalizacji lepiej unikać!
Środki ochrony roślin
Środki ochrony roślin stosowane w dużej ilości we współczesnym rolnictwie to duże zagrożenie dla pszczelego roju. Pszczoły w kontakcie z silną chemią mogą być rozdrażnione i agresywne – nic dziwnego, zbyt bliski kontakt ze środkami chemicznymi może prowadzić nawet do wyginięcia całej rodziny pszczelej.
Nadgorliwy pszczelarz
Kontakt z pszczelarzem, który „za bardzo” interesuje się życiem pszczół to zdecydowanie jedna z najbardziej irytujących dla nich sytuacji. Zbyt częste przeglądy gniazda pszczelego nie tylko nie wnoszą nic nowego, ale po prostu przeszkadzają pszczołom w pracy. Wtedy pszczoły nie tylko stają się agresywne, ale pracują ze zdecydowanie mniejszą produktywnością – bez końca muszą zmagać się z kitowaniem przestrzeni między ramkami itd.
Inne zachowania człowieka
Nawet, jeśli nie masz nic wspólnego z pszczołami, nie fascynuje Cię hodowla tych owadów i nie masz w rodzinie tradycji pszczelarskich warto znać zachowania, które wywołują agresję u pszczół. Użądlenie gwarantowane!
Oganianie się
Pszczoły, w przeciwieństwie do os żądlą tylko w kryzysowych sytuacjach. Chociaż zdarzają się wyjątki, na ogół pszczoły żądlą tylko sprowokowane. Oganianie się i wykonywanie wszelkich innych, gwałtownych ruchów w obecności pszczół może doprowadzić do użądlenia – dla pszczół gwałtowne ruchy to sygnał, że dzieje się coś niepokojącego.
Alkohol
Pszczoły to abstynenci nieznoszący obecności alkoholu w ich towarzystwie. Jeśli pszczelarz podchodzi do ula i chce wykonywać prace pszczelarskie po wypiciu alkoholu – szczerze odradzamy! Pszczoły na pewno będą wtedy bardziej zestresowane niż w trakcie przeglądu „na trzeźwo”.
Intensywne zapachy
Lubisz mocne perfumy a ubrania pierzesz w silnie pachnących środkach? Przy pszczołach będziesz musiał(a) ograniczyć swoje zamiłowania zapachowe. Dla pszczół każdy intensywny zapach – niezależnie od tego, czy są to perfumy, płyn do płukania czy też inna substancja zapachowa – jest sygnałem: uwaga, zagrożenie!
Odzież, której pszczoły nie lubią
Podchodząc do ula warto zwrócić uwagę również na odzież, w którą się ubieramy. Oczywiście najlepsza będzie profesjonalna odzież pszczelarska, która nie tylko jest wykonana z przewiewnych tkanin, ale też chroni przed użądleniami. Warto zainwestować w bluzę pszczelarską lub spodnie, aby zminimalizować kontakt pszczół z typową odzieżą domową. Dres, polar czy inne tego typu materiały to odzież, która pszczoły denerwuje. Co więcej, materiały z dużą domieszką tworzyw sztucznych są dla pszczół po prostu niebezpieczne – pszczoła, która usiądzie na kiepskiej jakości materiale może mieć problem z ponownym poderwaniem się do lotu. A czym to skutkuje? Użądleniem!
Zobacz produkty w kategorii Odzież pszczelarska
Inne sytuacje, które mogą zdenerwować pszczoły
To dopiero początek długiej listy sytuacji, które mogą wywoływać stres u pszczół. Przyjrzyjmy się jeszcze kilku wydarzeniom z życia pasieki, które dla roju mogą być wyjątkowo stresogenne:
Zbyt dużo pracy
Wybitne poddenerwowanie pszczelego roju można zauważyć szczególnie w okresie jesiennego podkarmiania pszczół. Nawet niewielka porcja pokarmu dla pszczół to dużo dodatkowej pracy dla owadów – to także może wywoływać dodatkowy stres u pszczół, którego głównym przejawem są w tym przypadku nerwowe loty wokół ula i w pobliżu pasieki.
Sytuacje szczególne
Obecność w ulu intruza – szerszenia czy nornicy – to kolejna, wyjątkowo stresująca pszczoły sytuacja. Będą się one denerwować nie tylko wtedy, gdy ktoś atakuje je od środka, np. podbierając zapasy miodu czy niszcząc ramki. Pszczoły są rozdrażnione także wtedy, gdy zwierzęta gospodarskie atakują ule z zewnątrz – dlatego warto pamiętać o odgrodzeniu pasieki np. od wybiegu dla kur czy kaczek.
Wyjątkowe pożytki pszczele
Korzystanie z niektórych pożytków przez pszczoły może mieć wpływ na zwiększony poziom stresu u pszczół a zarazem większą agresywność roju. Tak dzieje się np. w trakcie pobierania nektaru z kwiatów gryki zwyczajnej – pszczoły mogą być wtedy bardziej agresywne, bo gryka nektaruje tylko przez kilka godzin w ciągu dnia.
Transport uli w pasiece wędrownej
Pszczoły denerwuje również przestawianie uli. Jeśli chcesz zmienić lokalizację ula warto podejść do tego z rozwagą i dokładnie zaplanować całe przedsięwzięcie. Podobnie stresogenną sytuacją jest transport uli w pasiece wędrownej – dlatego najlepiej robić to późnym wieczorem lub wcześnie rano, aby dodatkowo nie denerwować pszczół.
