Dlaczego warto zadbać o standaryzację w pasiece? Jak to zrobić?
Hodowla pszczół to nie tylko praca bezpośrednio przy ulu. Chociaż prace hodowlane mają największe znaczenie dla rozwoju rodzin, pszczelarz musi dbać też o zaplecze. O ile w przypadku 5 czy 10 uli organizacja pracy w pasiece nie ma tak dużego znaczenia, o tyle w przypadku 50 pni pszczelich lub więcej zaczyna być naprawdę istotna. W dużych pasiekach wszystko ma znaczenie – każda sekunda jest ważna w pracy z tak wieloma rodzinami pszczelimi. Odpowiedzią na potrzebę organizacji pracy w pasiece jest standaryzacja. Na czym polega i jak ją wdrożyć, aby odczuć wyłącznie pozytywne skutki standaryzacji?
Co to jest standaryzacja?
Ogólnie o standaryzacji możemy powiedzieć, że jest to ujednolicenie metod i zasad stosowanych w pracy, ale także i dostosowanie wykorzystywanego w codziennej pracy sprzętu, aby szybciej i łatwiej wykonywać pewne czynności. Standaryzacja ma na celu przede wszystkim zwiększenie efektywności pracy i jest jednym z wielu elementów, które mogą pomóc pracownikom – oprócz organizacji miejsca pracy czy zarządzania czasem pracy. Standaryzacja pracy to jeden z elementów popularnej na całym świecie strategii zarządzania przedsiębiorstwem – Lean Manufacturing.
Standaryzacja w pasiece – o co chodzi?
Co ma zarządzanie przedsiębiorstwem do pracy w pasiece? Na większą skalę prowadzenie gospodarki pasiecznej wymaga podobnego zorganizowania, jak organizacja pracy całkiem sporego przedsiębiorstwa - w dużych pasiekach, w których pszczoły są hodowane w kilku tysiącach uli często oprócz właścicieli pasiek zatrudniani są przecież pracownicy. Standaryzacja w pasiece to wprowadzenie kilku zasad, dzięki którym wszystkim pracuje się łatwiej.
Jakie są przejawy standaryzacji w pasiece?
Wchodząc do pracowni pasiecznej od razu można zauważyć, czy w danej pasiece została przeprowadzona standaryzacja czy też nie. Standaryzacja w pracy z pszczołami to przede wszystkim:
Ujednolicenie typu ula, w których hodujemy pszczoły
Na początku hodowli pszczół pszczelarze często eksperymentują, sprawdzając, w którym typie ula jest łatwiej hodować pszczoły. Nie ma w tym nic złego! Docelowo jednak powinniśmy dążyć do sytuacji, w której na pasieczysku są ustawione tylko ule drewniane typu Dadanta czy ule styropianowe typ wielkopolski. Typów uli jest zdecydowanie więcej, ale zbyt duża różnorodność w tym względzie po prostu utrudnia pracę. Ule i elementy do uli powinny być takie same – wtedy łatwiej prowadzić gospodarkę pasieczną przede wszystkim ze względu na możliwość zamiany ramek pomiędzy poszczególnymi ulami. To może przyśpieszyć takie prace w pasiece, jak np. miodobranie;
Zapoznaj się z ofertą naszych uli drewnianych
Wyposażenie pracowni pasiecznej w sprzęty i akcesoria ułatwiające pracę
Na większą skalę urządzenia takie, jak stół do odsklepiania czy topiarka do wosku są po prostu niezbędne. W przypadku kilku uli wanienka do odsklepiania wystarczy, ale szybkie odsklepianie kilkudziesięciu a nawet kilkuset ramek w wolnostojącej wanience jest bardzo uciążliwe. Podobnie jest z miodarkami i innym tego typu sprzętem pszczelarskim – ręczne miodarki na kilka ramek mają zdecydowanie mniejszą wydajność niż miodarki, wewnątrz których można umieścić jednocześnie kilkadziesiąt plastrów;
Korzystanie z rozwiązań ułatwiających pracę
W pasiece, w której każda chwila jest cenna warto wprowadzić rozwiązania, dzięki którym pszczelarz może zaoszczędzić czas. Do takich ułatwień na pewno można zaliczyć stosowanie podkarmiaczek powałkowych zamiast podkarmiaczek gniazdowych – podkarmianie pszczół syropem jest wtedy szybsze i wcale niemniej skuteczne. Pracę w pasiece ułatwi też na pewno korzystanie z łatwo zmywalnych powierzchni w pracowni pasiecznej – to synonim szybszego a zarazem mniej dotkliwego sprzątania po pracach pszczelarskich, które też jest przecież nieodłącznym elementem pracy w pasiece.
Planowanie
Pracę w pasiece mogą też skutecznie utrudnić braki w magazynach i niedostępność towarów u mniejszych dostawców. Pszczelarze stale współpracują z sklepami pszczelarskimi, innymi pasiekami hodowlanymi czy wytwórcami węzy. Pszczelarskie zakupy – zakup węzy czy ramek pszczelich – można zaplanować z wyprzedzeniem i w ten sposób uniknąć przestoju w pracach w pasiece związanego z oczekiwaniem na dostawę. Oczywiście – nie zawsze da się wszystko zaplanować – np. zakup nowej matki pszczelej w sytuacji nagłej utraty królowej w ulu, ale nad większością zakupów można zapanować sukcesywnie realizując zamówienia.
Jak wdrożyć standaryzację w pasiece?
Najlepiej od razu! Standaryzacja w każdej pasiece to efekt wytężonej pracy nawet przez kilka lat. Wprowadzanie łagodnych zmian w organizacji pasieki czy kupowanie nowego, ułatwiającego pracę sprzętu pszczelarskiego to podstawa pozytywnych zmian w zarządzaniu pasieką. Standaryzacja wymaga jednak dodatkowego czasu na planowanie i nakładów finansowych – szczególnie na zakup urządzeń do pasieki. Ciągłe ulepszanie pracy jest wymagające, ale na pewno opłacalne – dzięki rozważnej standaryzacji w pasiece można zdecydowanie zwiększyć efektywność pracy w pasiece!
