Jak przygotować pszczoły do zimowli?

Przetrwanie zimy to zdecydowanie najtrudniejszy okres w ciągu całego roku dla pszczół. Od tego, jak silną rodzinę zazimujemy i jakie warunki jej zapewnimy na te najcięższe miesiące zależy przetrwanie całego roju. Przygotowanie do zimy jest dla wielu pszczelarzy o wiele ważniejsze od hodowli pszczół latem, gdy pszczoły same sobie mogą zapewnić środki do przeżycia. Co jest najważniejsze? Jak planować prace w pasiece, aby zdążyć ze wszystkim przed zimą? W czym tkwi sukces udanej zimowli pszczół?

5 filarów zimowania pszczół, o których warto pamiętać już latem

Doświadczeni pszczelarze często mówią, że nowy sezon zaczyna się już w sierpniu, kiedy tak naprawdę wszystkie prace takie, jak podbieranie miodu w pasiece powoli się kończą. Pszczelarz na każdym kroku musi uważać – wystarczy kilka błędów, aby doprowadzić do nieplanowanej zagłady rodziny. Zapamiętaj te 5 zasad – Twoim pszczołom na pewno będzie łatwiej przezimować!

Po pierwsze. Szerokość gniazda

Jednym z elementów przygotowania do zimowania pszczół jest zmniejszanie liczby ramek wewnątrz gniazda. Robi się to jeszcze w lecie – odwirowane przez pszczoły plastry pszczele umieszcza się poza przegrodą lub zatworem a po ich dokładnym osuszeniu przez pszczoły usuwa z uli. Bezużyteczne plastry są umieszczane w topiarkach do wosku, dzięki którym można utrzymać niezbędną higienę w pasiece. Ramki z plastrami, które mogą się przydać w kolejnym sezonie warto zabezpieczyć przed niezwykle inwazyjną motylicą woskową – można to zrobić np. za pomocą preparatu B401 płyn do eliminacji barciaka (motylicy woskowej). Szerokość gniazda pszczelego to jedna z najważniejszych kwestii, które musimy wziąć pod uwagę przygotowując pszczoły do zimowli – zbyt wiele ramek wewnątrz ula może doprowadzić nawet do osypania się rodziny przez zbytnie wychłodzenie się gniazda zimą.

Po drugie. Ustawienie gniazda

Oprócz ilości ramek wewnątrz pszczelego gniazda trzeba zaplanować również odpowiednie ustawienie ramek w ulu. Najczęściej spotykane jest jednostronne ustawienie gniazda, polegające na ustawieniu ramek tylko w jednej części ula, od jego ścianki, koncentrując zapasy miodu na obrzeżach. Niektóry pszczelarze osłaniają gniazdo z obu stron matami ocieplającymi i przegrodami, ustawiając ramki z pszczołami i miodem na zimę w samym środku ula. Istnieje też wiele innych, rzadziej stosowanych rozwiązań –  np. ustawienie gniazda na kształt brody.

Po trzecie. Pokarm

Jesienne podkarmianie pszczół to jedna z najważniejszych prac do wykonania przez pszczelarza w tym okresie. Do zakarmiania pszczół na zimę zwykle stosuje się syrop cukrowy. Właściciele małych pasiek często samodzielnie rozrabiają cukier w wodzie, ale na większą skalę lepiej wybrać gotowy syrop dla pszczół, który jest od razu gotowy do użycia. Podkarmianie pszczół zwykle wykonuje się na początku września, jednak ten termin może ulec zmianie w zależności od występujących o tej porze roku pożytków i pogody. Zapewnienie odpowiedniej ilości pokarmu pszczołom na zimę jest niezbędne, aby zimowla przebiegła pomyślnie – zwykle przyjmuje się, że każda zimująca rodzina pszczela powinna otrzymać min. 10 kg cukru, aby przetrwać do wiosny.

Sprawdź naszą ofertę pokarmu pszczelego

Po czwarte. Leczenie pszczół

Przygotowanie pszczół to zimowli to też odpowiedni moment na leczenie pszczół. Jesienią stosujemy głównie zabiegi przeciwko roztoczom Varroa destructor. Środki chemiczne, które są stosowane w leczeniu warrozy często wymagają zachowania karencji na miód i inne produkty pszczele – jesienią, gdy już nie podbieramy miodu od pszczół można swobodnie przeprowadzać tego typu prace. Najczęściej stosowane metody jesiennej walki z Varroa destructor to odymianie rodzin za pomocą preparatów z amitrazą – tego typu zabiegi wykonujemy, gdy temperatura powietrza jest jeszcze powyżej 10°C. Istnieją też inne możliwości – np. zawieszanie w uliczkach międzyramkowych pasków nasączonych preparatami oddziałowującymi na roztocza Varroa lub stosowanie parowników z kwasami – mrówkowym lub szczawianowym.

Po piąte. Komfort termiczny i wentylacja gniazda

Ostatni punkt na naszej liście obowiązków pszczelarza jesienią jest zapewnienie pszczołom niezbędnego komfortu termicznego a zarazem wentylacji gniazda. Umieszczenie zwężacza wylotka pozwoli podnieść nieco temperaturę wewnątrz gniazda, dzięki czemu pszczoły nie będą musiały tak intensywnie pracować, aby zapewnić sobie komfort cieplny. Z drugiej strony, zbyt wczesne umieszczenie zwężacza wylotka w połączeniu ze szczelną izolacją ula np. za pomocą folii powałkowej może doprowadzić do gromadzenia się wilgoci wewnątrz ula. Pszczołom przede wszytkim należy zapewnić swobodną cyrkulację powietrza na tyle, na ile to możliwe – chłód jest dla nich zdecydowanie mniej groźny niż wilgoć.

O czym pamiętać w przygotowaniu pszczół do zimowli?

Najważniejsza jest przede wszystkim obserwacja pogody i odpowiednie planowanie prac. Najlepiej z wyprzedzeniem zaplanować podkarmianie i leczenie pszczół a w razie potrzeby przesunąć prace o kilka dni, jeśli pogoda będzie nieodpowiednia. Na pewno warto też przed jesienią przygotować zaplecze do podkarmiania i leczenia pszczół – syrop dla pszczół czy niezbędne leki można kupić nawet wcześniej, aby mieć do nich szybki dostęp, gdy przyjdzie odpowiedni czas na pożegnanie lata.