Jaką węzę pszczelą wybrać?

Wybór węzy pszczelej to jedna z ważniejszych decyzji, które musi podjąć praktycznie każdy pszczelarz. We współczesnej gospodarce pasiecznej bardzo rzadko można natknąć się na pasiekę, w której nie stosuje się węzy dla pszczół. To ułatwienie nie tylko dla pszczół, ale i dla pszczelarza. Przed zakupem warto jednak zastanowić się, jaką węzę wybrać i gdzie szukać sprawdzonego materiału, który będzie można bezpiecznie ulokować w ulach. Jakie są rodzaje węzy w sprzedaży? Kiedy stosuje się węzę pszczelą i o czym pamiętać przy umieszczaniu jej na ramkach dla pszczół? Dzisiaj zapraszamy na vademecum na temat węzy pszczelej!

Co to jest węza pszczela?

Węza pszczela to cienkie arkusze sprasowanego w odpowiedni sposób wosku, na których wytłoczone są komórki pszczelego plastra. Taki arkusz umieszcza się wewnątrz ramki i wkłada do ula – dzięki temu pszczoły mają „matrycę”, na której mogą budować plaster. Stosowanie węzy to olbrzymie ułatwienie dla pszczół, które w sezonie są w stanie zbudować plaster na węzie dosłownie w ciągu doby. Budowa pszczelego plastra od zera byłaby zdecydowanie bardziej skomplikowana!

Dlaczego wkładamy węzę do uli?

Wraz z nadejściem wiosny istnieje potrzeba stopniowego rozszerzania gniazda, aby zwiększać siłę rodziny. Młode, jasne, jednoroczne plastry – właśnie te, zbudowane na węzie to idealne środowisko do rozwoju rodziny. To właśnie na nich matka pszczela składa jajeczka, tam rozwijają się larwy i tam magazynowane są zapasy żywności – miodu, pyłku i pierzgi pszczelej. Kilkukrotne zaczerwienie komórek plastra powoduje jego ciemnienie – kilkuletnie plastry należy wycofywać, aby zachować odpowiednią higienę w pasiece.

Czy mogę samodzielnie produkować węzę pszczelą?

Jest kilka takich prac w pasiece, które pszczelarz nie zawsze wykonuje sam. Dla właścicieli niewielkich, amatorskich pasiek samodzielna produkcja węzy pszczelej to zbyt kosztowne i zbyt pracochłonne zajęcie – w takim przypadku raczej warto skorzystać z możliwości zakupu gotowej węzy. Ale oczywiście, da się! 

Wady i zalety samodzielnej produkcji węzy pszczelej

Największym ryzykiem podczas kupowania węzy pszczelej jest nieznane pochodzenie wosku, który jest stosowany do produkcji węzy. Wosk pszczeli to raczej kosztowny materiał produkcyjny a wyprodukowanie kilkudziesięciu arkuszy węzy wymaga pewnych ilości wosku. Inwestując w profesjonalne walce do produkcji węzy masz pewność co do składu węzy. Produkcja węzy może być też dodatkowym źródłem dochodu dla pszczelarza, jeśli w pasiece topi się dużo wosku. Z drugiej strony, nie da się ukryć, że produkcja węzy wymaga sporych nakładów finansowych – już zakup większej topiarki do wosku wiąże się z wydatkiem rzędu kilku tysięcy a to dopiero początek…

Co jest potrzebne do produkcji węzy?

Do produkcji węzy potrzebne są przede wszystkim walce do węzy, za pomocą których można prasować wosk i wytłaczać na jego powierzchni komórki o ściśle sprecyzowanych wymiarach – około 5 mm. Po wyprodukowaniu węzy trzeba będzie ją jeszcze odpowiednio dociąć i przytwierdzić do odrutowanej ramki – wtedy przydatne będą akcesoria do wprawiania węzy takie, jak np. wtapiacz do węzy 85w czy napinacz-karbownik do drutu. 

Jakie są rodzaje węzy pszczelej?

Węza pszczela występuje w kilku różnych rozmiarach. Węza może różnić się pomiędzy sobą nie tylko rozmiarami komórek, ale też rozmiarami arkusza. Dostępne w sprzedaży węzy to:

- węza zwykła (dla robotnic) i węza trutowa – o zwiększonym rozmiarze komórek – węza trutowa pomaga w szybszym zbudowaniu tzw. ramki pracy w ulu, w której rozwijają się trutnie;

- węza w rozmiarach dostosowanych do konkretnych typów ramek: węza warszawska, węza Dadanta, węza wielkopolska itd… - dzięki możliwości zakupu wybranego rozmiaru węzy pszczelej można od razu rozpocząć wprawianie węzy bez żmudnego docinania plastrów do pożądanej wielkości.

Gdzie kupić węzę pszczelą i jak sprawdzić, że jest dobrej jakości?

Węzę pszczelą znajdziemy w profesjonalnych sklepach pszczelarskich, jak i bezpośrednio w pasiekach – coraz więcej pszczelarzy decyduje się na samodzielny wyrób węzy. Dobrej jakości węzę dla pszczół można więc znaleźć głównie w większych gospodarstwach pasiecznych.

Zobacz produkty w kategorii Węza pszczela

Kiedy węza jest dobrej jakości?

Najlepiej szukać węzy pszczelej bezpośrednio przed sezonem – wtedy szansa na świeżą, pięknie pachnącą węzę dobrej jakości jest większa. Dla pszczół jakość węzy ma bardzo duże znaczenie – im lepszej jakości węzę włożymy do ula, tym szybciej pszczoły się nią zainteresują. Węza, która zawiera domieszki parafiny lub innych wosków czasem w ogóle nie jest obsiadana przez pszczoły i nie budują one na niej plastra. 

Dobrej jakości węza ma równomierny koloryt i żółtawo-złoty kolor. Im dłużej jest przechowywana tym staje się bardziej szara i blednie. Jest też mniej elastyczna.

Jak przechowywać węzę pszczelą?

To, jak długo węza dla pszczół będzie spełniać swoje właściwości zależy przede wszystkim od warunków jej przechowywania. Arkusze węzy pszczelej w niskich temperaturach mogą się kruszyć, więc najlepiej przechowywać ją w temperaturze nieco niższej od temperatury pokojowej, w suchym, ale nie nasłonecznionym pomieszczeniu.

Węza – wymiana na wosk czy nie? O co chodzi?

Wosk to cenny materiał, także dla wytwórców węzy pszczelej. Duża część producentów węzy– szczególnie tych, którzy wytwarzają naprawdę duże ilości węzy każdego roku – umożliwia zakup gotowej węzy pszczelej w dużo niższej cenie niż rynkowa, przy jednoczesnej wymianie na wosk. To dobre rozwiązanie dla pszczelarzy, którzy mogą samodzielnie stopić wosk we własnej pasiece, ale nie mają możliwości samodzielnej produkcji węzy pszczelej. Oczywiście, jest też opcja zakupu węzy pszczelej bez wymiany na wosk – w tym przypadku trzeba się jednak liczyć już z kosztem rzędu 80 zł/ kg węzy pszczelej.