Odkłady pszczele. Co to jest? Jak tworzyć?

Poszerzanie pasieki nieodłącznie wiąże się z wydatkami. Zakup nowego sprzętu pszczelarskiego, przygotowywanie pracowni pasiecznej, renowacja uli i elementów do uli, literatura… To tylko część wydatków. Dla każdego pszczelarza, który myśli o zwiększeniu liczebności pni pszczelich sporym kosztem może być też zakup odkładów pszczelich. Dlaczego więc nie tworzyć ich samemu? Sprawdź, jakie to proste! Z nami krok po kroku przejdziesz przez ten proces!

Odkłady pszczele – co to jest?

Najprostszym sposobem na powiększenie pasieki jest zakup gotowych odkładów pszczelich. Ogłoszeń dotyczących sprzedaży pszczół jest mnóstwo – począwszy od popularnych portali aukcyjnych po specjalistyczne sklepy pszczelarskie. Odkład pszczeli to niewielka rodzina pszczela, która składa się z kilku (np. 4 lub 5) ramek. Powstaje poprzez odłączenie ramek z czerwiem od silnego roju, w którym poprzez dużą ilość jajeczek zaczyna brakować miejsca na magazynowanie miodu i innych produktów pszczelich. W skład odkładu wchodzi również ramka z pokarmem (pierzgą i miodem), o którym można powiedzieć, że nadaje prędkość początkową nowej rodzinie pszczelej – stanowi pożywienie dla rozwijających się larw. Odkład to samodzielna rodzina, którą można obsadzić w nowym, pustym ulu i stworzyć z niej pełnoprawną rodzinę produkcyjną w kolejnym sezonie.

Czy to już wszystko?

Odkład pszczeli będzie rozwijał się tylko i wyłącznie pod warunkiem, że zostanie do niego poddana matka pszczela – zazwyczaj odkłady są sprzedawane od razu z matką, którą można uzyskać z matecznika wyhodowanego przez rodzinę, z której powstał odkład lub z wykorzystaniem innych metod hodowli matek pszczelich (np. metoda Nicota, metoda Jentera czy wychów mateczników w inkubatorze). Jeśli odkład jest sprzedawany bez matki to pierwszym zadaniem pszczelarza po obsadzeniu odkładu w ulu będzie poddanie matki pszczelej – w przeciwnym razie bez matki rodzina nie będzie mogła się rozwijać. 

Pakiety pszczele – co to jest? Czym różni się od odkładu pszczelego?

W sprzedaży można natknąć się też na pakiety pszczele. Taki pakiet pszczół – czyli ok. 1,5 kg pszczół – można wykorzystać do stworzenia odkładu, ale pakiet to pszczoły bez ramek. Odkłady pszczele to pszczoły wraz z ramkami z czerwiem na różnych etapach rozwoju oraz pokarmem – pierzgą pszczelą i miodem.

Kiedy najlepiej tworzyć odkłady pszczele?

Tworzenie pakietów z własnych pszczół to nie tylko najtańszy sposób poszerzania pasieki, ale też często po prostu konieczność. Pszczoły, które w Polsce zaczynają się bardzo intensywnie rozwijać zwykle w połowie maja mają w ulach po prostu zbyt ciasno a wtedy zaczynają myśleć o ucieczce. Stworzenie odkładu z silnej rodziny pszczelej poprzez odebranie jej ramek z czerwiem i minimum jednej ramki z miodem pomaga wyciszyć nastrój rojowy. W miejsce ramek zabranych do utworzenia odkładu wkładana jest węza pszczela – ramki z cienką warstwą wosku, który stanowi matrycę dla pszczół i ułatwia im budowanie plastra. 

Do tworzenia odkładów motywuje pszczelarza też obecność mateczników – samodzielnie wyhodowana matka z silnego roju stworzy taką samą silną rodzinę, więc gra jest warta świeczki!  Czasem odkłady tworzy się też przed wymianą matki pszczelej – stara matka wędruje do odkładu a nową poddaje się do rodziny produkcyjnej.

Kiedy więc jest najbardziej optymalny termin tworzenia odkładów?

Zwykle odkłady tworzy się od połowy maja do końca lipca – przed lub po głównych pożytkach występujących w pobliżu pasieki. Tworzenie odkładu przed jesiennym podkarmianiem jest bezcelowe, bo pszczoły nie zdążą się już rozwinąć w silny rój a będzie trzeba je dokarmiać – słabszym rodzinom w zimie może być ciężko przetrwać.

Sprawdź naszą ofertę odkładów pszczelich

Jak stworzyć odkład pszczeli? Stwórz nową rodzinę pszczelą w 5 krokach!

Krok 1. Przygotowanie ula

Zanim jeszcze przystąpisz do tworzenia odkładu pszczelego przygotuj miejsce do obsadzenia nowego roju – pamiętaj o tym, że ul powinien być ustawiony stabilnie i dobrze wypoziomowany. Wylotek należy szczelnie zamknąć, jeśli odkład będzie tworzony z uli ustawionych na tym samym pasieczysku – w przeciwnym razie pszczoły umieszczone w nowym ulu odkładowym powrócą do rodzin macierzystych.

Krok 2. Wybór ramek z czerwiem

Odkład pszczeli można stworzyć na kilka sposobów – wyciągając z jednego ula kilka ramek lub korzystając z ramek z czerwiem z kilku różnych pni. My polecamy ten drugi sposób – dzięki temu powstanie odkład a rodziny macierzyste nie będą zbyt mocno osłabione, jak może się zdarzyć w przypadku stworzenia odkładu tylko z jednej rodziny. Wybrane ramki z czerwiem krytym (np. 3) wraz z obsiadającymi je pszczołami przekładamy do rojnicy lub transportówki. Jeśli pszczół jest mało dodatkowo trzeba zmieść z innych ramek pszczoły do rojnicy. 

Krok 3. Wybór ramek z pokarmem

Do odkładu najlepsze będą ramki bogate w pierzgę, która dla pszczół jest bardzo cenna. Jako pożywienie dla pszczół mogą się przydać nie tylko ramki z miodem, ale też i ramki z pokarmem zimowym, który nie został zużyty przez pszczoły. Do 3-ramkowego odkładu wystarczą 2 ramki z pokarmem.

Krok 4. Obsadzenie odkładu w ulu

Ramki z czerwiem umieszczamy wewnątrz ula. Jako skrajnych ramek używamy tych z pokarmem – ramkę, na której jest miejsce należy uzupełnić dodatkowo o 1 szklankę wody wlewając ją po prostu do komórek plastra. W ten sposób zapewniamy pszczołom niezbędną do początkowego rozwoju wodę. Nowo powstałą rodzinę pszczelą zabezpieczamy zatworem… i gotowe! Odkład z rodzin na tym samym pasieczysku trzymamy w zamknięciu 2-3 dni – dzięki temu unikniemy rabunków a pszczoły zapomną o tym, w których ulach mieszkały „przed przeprowadzką”.

Krok 5. Poddanie matki pszczelej 

Jeśli odkład został utworzony razem z matecznikiem to czekamy na wygryzienie się matki a dalej na jej unasiennienie. Jeśli nie – do odkładu trzeba poddać matkę pszczelą – unasiennioną lub nie.

Odkład pszczeli – faworyt następnego sezonu?

Wielu pszczelarzy mówi, że o odkłady pszczele trzeba wyjątkowo dobrze dbać – w kolejnym roku to zaprocentuje. Aby odkład pszczeli lepiej i szybciej się rozwijał można po unasiennieniu się matki podać pszczołom porcję ciasta dla pszczół w celu pobudzenia matki do czerwienia.