Odsklepianie miodu - jak przebiega proces

Większość osób patrząc na słoik miodu nie zastanawia się, jak długą drogę musiał przebyć ten złocisty produkt. W jego wytworzenie dużo wysiłku wkładają nie tylko same pszczoły, ale też ich opiekunowie. To oczywiście owady znoszą z łąk podstawowy półprodukt (nektar), ale pszczelarze również mają w tym procesie ogrom zadań. Muszą dbać o zdrowie swojej pasieki, karmić rój preparatami zastępczymi w okresach bezpożytkowych oraz między innymi odsklepiać.
Postaramy się jak najdokładniej opisać ten ostatni proces.

Co to jest odsklepianie miodu?

Pszczoły przechowują swój najcenniejszy produkt w plastrach. Umieszczają drobinki miodu w charakterystycznych, sześciokątnych komórkach, a następnie zalepiają je za pomocą wosku. Mają to dla nich być zapasy na długie zimowe miesiące i podczas pracy nawet sobie nie zdają sprawy, że nadmiar złotego nektaru zostanie im odebrany i zastąpiony preparatem opartym na cukrze.
Po zakończeniu procesu wytwarzania miodu do pszczelarza należy odsklepienie go. Właściciel pasieki bierze po kolei każdy z plastrów i specjalnym widelcem zdejmuje wierzchnią warstwę wosku. Następnie tak samo postępuje z zabezpieczeniem z drugiej strony.
Zadanie to wymaga zarówno dużej delikatności jak i sporej precyzji.

Sprzęt pszczelarski do obróbki miodu

Konsumenci nie wiedzą najczęściej, jak wiele sprzętu potrzeba do prowadzenia pasieki. Pszczelarz musi nie tylko kupić stroje zabezpieczające, ule i podkurzacze, ale też szeroką gamę akcesoriów służących do odsklepiania.W każdym szanującym się gospodarstwie rolnym tego typu znajdziemy między innymi:

• stoły do odsklepiania - dosyć specyficzna konstrukcja odrobinę przypominająca ociekacz na naczyń. Na pochyłym, ażurowym stelażu kładzie się plaster miodu, a następnie przeprowadza cały proces odsklepiania. Pod stojakami często znajduje się miejsce na wanienkę.
• wanienka do odsklepiania - z wyglądu przypomina stół, ale jest pozbawiona nóg.
• nóż do odsklepiania - narzędzie przypominające kielnię ze znacznie wydłużonym ostrzem. Jego celem jest zeskrobywanie wosku jak najłatwiej i jak najszybciej.
• widelec do odsklepiania - jest stosowany wymiennie z nożem i bywa nazywany po prostu odsklepiaczem. Celem jego istnienia jest delikatne podważanie wosku na powierzchni plastrów.
• skrobak do widelców do odsklepiania miodu - proste i bardzo przydatne akcesorium. Wygląda jak idealne dopełnienie odsklepiacza i służy do usuwania niepożądanych zanieczyszczeń z jego zębów.

Odsklepianie tradycyjne

Zgodnie z tradycją pszczelarską odsklepianie ramek było przeprowadzane za pomocą widelca. Właściciele pasiek z dużym doświadczeniem potrafią posługiwać się tym urządzeniem z zadziwiającą wprawą i w dosyć niesamowitym tempie.
Jednocześnie jednak trzeba powiedzieć, że praca w tym trybie i tak jest żmudna i pracochłonna. Przyuczanie do niej pracownika trwa bardzo długo i niestety niesie ze sobą ryzyko, że osoba mało doświadczona zbyt mocno naruszy miód i doprowadzi do wymieszania go z woskiem. Dlatego właśnie pszczelarze coraz częściej sięgają po nowoczesne metody odsklepiania plastrów.

Jak technika przyspiesza odsklepianie miodu?

Odsklepianie jest procesem niezbędnym do tego, by zakończyć proces produkcji miodu. Niestety zajmuje dużo czasu. Nie ma się więc co dziwić, że na rynku pojawia się coraz więcej urządzeń, które mają za zadanie znacznie przyspieszyć ten proces.

Elektryczny nóż do odsklepiania

Już sam nóż do odsklepiania jest swoistym postępem. Ze względu na swoją budowę kwalifikuje się jako o wiele bardziej efektywny niż tradycyjny widelec.
Kolejnym krokiem w tym rozwoju jest jednak nóż elektryczny. Po wpięciu do gniazdka będzie wytwarzał ciepło, które pozwoli o wiele łatwiej usunąć wierzchnią warstwę wosku. Noże mają włączniki (szczególne 230V), które stanowią zabezpieczenie przed nieszczęśliwym wypadkiem. 

Nakładka na stół z nożem parowym

W tym wypadku wosk będzie usuwany przy użyciu strumienia gorącej pary. Umieszczamy plastry na nakładce, a następnie przejeżdżamy charakterystycznym suwakiem (umownie nazywanym nożem). Dzięki temu w proces odsklepiania możemy włożyć o wiele mniej wysiłku. Sama para idzie w środku noża i nie ma jej na zewnątrz.

Maszyna do odsklepiania miodu

Maszyna do odsklepiania miodu posiada dwa noże. Są podgrzewane wodą krążącą w obiegu zamkniętym. Jednym szybkim cięciem zdejmują warstwy wosku umieszczone po jednej i drugiej stronie plastra.
Jest to rozwiązanie drastycznie przyspieszające tempo pracy nad odsklepianiem. Ponadto w odróżnieniu od urządzeń parowych, maszyna nie wymaga dodatkowej wentylacji w pomieszczeniu.
Warto też zwrócić uwagę na fakt, że pomimo swojej wydajności, maszyna jest dosyć nieduża. Każdy pszczelarz swobodnie da radę wstawić ją do pracowni samodzielnie.

Co się dzieje z plastrami po odsklepieniu?

Kiedy już plastry zostaną odsklepione, wędrują do maszyny nazywanej wirówką. Tutaj dzięki działaniu siły odśrodkowej cenny miód spływa z komórek i może zostać przeniesiony do słoików.