Przewodność właściwa miodu – co to jest, jak zmierzyć?

Pozyskany przez pszczelarza miód poddajemy zwykle ocenie wizualnej i organoleptycznej – próbując świeżego, naturalnego miodu wprost z pasieki lub czując jego aromat można dużo powiedzieć na temat jego pochodzenia. Czasem jednak jednoznaczne określenie gatunku miodu nie jest takie proste – pszczoły korzystają z wielu pożytków w okolicy w tym samym czasie a kolor, smak i zapach miodu nie dają jednoznacznego rezultatu. Niedoświadczeni pszczelarze również mogą mieć problem ze zidentyfikowaniem podebranego gatunku. Z pomocą przychodzi… przewodność właściwa miodu. Czym jest, jak ją zmierzyć i czy można tego dokonać w domowym zaciszu? Z nami poznasz odpowiedź na te i inne pytania dotyczące przewodności elektrycznej miodu!

Co to jest przewodność właściwa miodu?

Przewodność właściwa miodu to jeden z parametrów, który określa jakość miodu, ale i pozwala na jego identyfikację gatunkową. Jest to tak naprawdę pomiar przewodności elektrycznej wykonywanej metodą konduktometryczną za pomocą dedykowanego urządzenia. Jednostką przewodności elektrycznej jest milisimens/cm lub simens/cm. 

O czym informuje pszczelarza wynik przewodności elektrycznej miodu?

Dla pszczelarza pomiar przewodności właściwej miodu to przede wszystkim informacja, jaki ma miód – nektarowy czy spadziowy. Pomimo doświadczenia i wiedzy – nawet tej zdobytej na kursie pszczelarskim czy w technikum o profilu pszczelarskim – nie zawsze można jednoznacznie określić gatunek miodu. A przecież klient chce wiedzieć…

Do czego mogą przydać się wyniki przewodności elektrycznej miodu?

Pomiary przewodności elektrycznej miodu – chociaż może zdecydowanie mniej popularne niż analiza pyłkowa miodu – to proste i czytelne wyniki, które jednoznacznie informują o rodzaju podebranego miodu. W przypadku miodów spadziowych – jednych z najdroższych na rynku – to dokument potwierdzający wysoką jakość produkowanego miodu i jednoznacznie odpierający ewentualne ataki ze strony kupujących lub innych sprzedawców.

Jakie są normy dotyczące przewodności właściwej i innych parametrów dla miodu?

Szczegółowe informacje dość jasno precyzujące, jakie parametry powinien spełniać miód, aby mógł być dopuszczony do sprzedaży można znaleźć w dwóch dokumentach:

- w Polskiej Normie PN-88/A-77626,

- w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu.

Kryteria dla przewodności właściwej miodu znajdziemy we wspomnianym powyżej Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – gatunki, dla których przewodność właściwa wynosi powyżej 8mS/cm są klasyfikowane jako miody nektarowe a odmiany miodu o niższej przewodności (poniżej 8mS/cm) to miody spadziowe. 

To, czy podebrany miód spełnia wymagania można sprawdzić oddając próbkę do analizy wyspecjalizowanym laboratoriom – najbardziej popularny ośrodek badawczy zajmujący się analizą jakościową miodu to Laboratorium Badania Jakości Produktów Pszczelich w Zakładzie Pszczelnictwa Instytutu Ogrodnictwa w Puławach.

Jak można zmierzyć przewodność właściwą miodu?

Do pomiarów przewodności właściwej miodu służy konduktometr. Jest to proste urządzenie, które jest wyposażone w elektrody oraz zwykle czujnik temperatury. Pomiary wykonywane są w temperaturze 25⁰C i polegają na zanurzeniu elektrod w roztworze miodu w wodzie – 20 g miodu należy rozpuścić w wodzie.

Potrzebujesz specjalistycznego sprzętu pszczelarskiego? Zobacz, co mamy w ofercie

Czy każdy rodzaj miodu można badać konduktometrycznie?

Co ciekawe, nawet w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu znajdziemy informację, że nie dla wszystkich odmian miodu przewodność właściwa będzie mieścić się we wspomnianych wyżej kryteriach. Takiego badania nie wykonuje się dla miodu manuka, miodu wrzosowego, miodu eukaliptusowego, miodu lipowego oraz miodu pochodzącego z drzewa truskawkowego. 

Czym i jak dokonać pomiaru w warunkach domowych?

Aby dokonać pomiaru w warunkach domowych trzeba wyposażyć się w specjalistyczny sprzęt pszczelarski – konduktometr do pomiaru przewodności właściwej miodu. Chociaż konduktometr to raczej drobny sprzęt pszczelarski, rzadko można go znaleźć w sklepach typowo dla pszczelarzy. Jako urządzenie do analizy jakościowej konduktometry raczej znajdziemy w sklepach zaopatrujących laboratoria – najprostsze urządzenia tego typu można kupić już za lekko ponad 100 zł.

Co jeszcze można zbadać w miodzie i dlaczego warto?

Przewodność właściwa to tylko jeden z wielu parametrów, które decydują o jakości miodu. Najczęściej w miodzie pszczelim oznacza się także zawartość wody – do tego służą refraktometry. W laboratoriach miód jest badany też pod kątem zawartości sacharozy, zawartości glukozy i fruktozy (jako sumy), substancji nierozpuszczalnych w wodzie oraz wolnych kwasów – to już raczej specjalistyczne oznaczenia, których nie da się wykonać w domowych warunkach. Wśród pszczelarzy najbardziej popularna jest analiza pyłkowa miodu, czyli oznaczenie ilości i rodzaju pyłku kwiatowego w danym miodzie – to jednoznacznie pozwala wskazać rodzaj rośliny, której nektar w przewadze występuje w pozyskanym od pszczół gatunku.