W czym umyć miodarkę? Jak dbać o wirówkę do miodu?

Miodarka to absolutnie numer jeden, jeśli chodzi o urządzenia pasieczne. Podstawowe, najprostsze 2-plastrowe miodarki ręczne znajdziemy nawet w najmniejszych pasiekach. We współczesnym pszczelarstwie pozyskanie miodu bez wykorzystania tego prostego, ale jakże użytecznego urządzenia jest praktycznie niemożliwe i w ogóle niespotykane. O miodarki, podobnie, jak i o inne urządzenia na co dzień spotykane w gospodarstwach pasiecznych trzeba jednak dbać w odpowiedni sposób. Jak to zrobić? Jak przygotować miodarkę do sezonu, jak zabezpieczyć na zimę i co zrobić pomiędzy miodobraniami, aby służyła przez długie lata?

Miodarka – co to jest?

Miodarka, inaczej określana jako wirówka do miodu to urządzenie o dość prostej konstrukcji, które służy do pozyskiwania miodu bezpośrednio z pszczelich plastrów. Dzięki temu niezbędnemu atrybutowi każdego pszczelarza możemy zajadać pyszny i świeży miód bez niszczenia ramek, które po opróżnieniu ze złocistej słodyczy wędrują z powrotem do uli. Doświadczony pszczelarz potrafi użyć odpowiedniej siły, aby wywirować miód nawet z najdelikatniejszych, świeżych plastrów – jednorocznych, woskowych komórek budowanych na węzie pszczelej. Mniej doświadczonym może pomóc programator, w który obecnie jest wyposażona większość miodarek elektrycznych.

Dlaczego warto mieć miodarkę nawet w najmniejszej pasiece?

Nad zakupem wirówki do miodu zastanawiają się w szczególności początkujący pszczelarze. Prędzej czy później każdy pasiecznik będzie miał do czynienia z tym sprzętem. Chociaż w sieci nie brakuje porad na temat tego, jak wydobyć miód z ramek bez miodarki na większą skalę jest to zupełnie nieopłacalne, bo wymagałoby niszczenia większości plastrów. Technologia pozyskiwania miodu w miodarce jest bardzo prosta – wprawiając w ruch obrotowy ramki umieszczone wewnątrz kosza sprawiamy, że miód w komórkach pszczelego plastra jest wyrzucany na boczne ścianki urządzenia. Następnie dojrzały, ale wciąż płynny miód spływa po ściankach miodarki i wypływa do odstojników i wiader na miód przez dedykowany otwór w dnie lub w bocznej ściance urządzenia. 

Zobacz produkty w kategorii Miodarki

Zakup miodarki na dofinansowanie dla pszczelarzy

Najprostsze urządzenia do wirowania miodu możemy kupić już za mniej niż 2000 złotych. Na początek wielu pszczelarzy sięga też po wirówki do miodu z drugiej ręki, które można kupić w jeszcze bardziej okazyjnej cenie np. w sytuacji, gdy pszczelarz wymienia sprzęt na nowy. Jeśli zastanawiasz się nad zakupem nowego urządzenia dobrym pomysłem jest skorzystanie z oferty dotacyjnej na zakup tego typu sprzętu – korzystając z dofinansowania dla pszczelarzy można uzyskać zwrot nawet do 60% kwoty netto miodarki czy innego sprzętu pasiecznego. O szczegóły najlepiej dopytać w lokalnym Kole Pszczelarskim – zazwyczaj zakup sprzętu pszczelarskiego na dotację odbywa się za pośrednictwem miejscowego zrzeszenia pszczelarzy. 

Z czego składa się miodarka? Jakie rodzaje miodarek znajdziemy na rynku?

Konstrukcja miodarki może różnić się w zależności od tego, jak bardzo zaawansowane jest to urządzenie. Zupełnie inna miodarka będzie potrzebna do obsługi 3-4 uli a inna do pracy z 120 pniami pszczelimi… To dlatego w sprzedaży dostępne są:

- miodarki diagonalne – najprostsze urządzenia, które mogą jednocześnie wirować od 3 do 5 plastrów. Bęben w ruch wprawia siła operatora (miodarki ręczne) lub napęd elektryczny (miodarki elektryczne). Idealne rozwiązanie do małych pasiek, w których miodarka jest używana okazjonalnie;

- miodarki kasetowe – wyposażone w dedykowane kasety, wewnątrz których umieszczane są plastry do wirowania. Konstrukcja kosza jest w tym przypadku bardziej zaawansowana – w miodarkach kasetowych obrót ramek następuje bardzo często bez udziału człowieka, co dodatkowo usprawnia pracę. W zależności od typu ramki w miodarkach kasetowych można zmieścić od 4 do 20 ramek.

- miodarki radialne – najbardziej zaawansowane technologicznie wirówki do miodu mogą w trakcie jednego cyklu wirować jednocześnie kilkadziesiąt ramek – ich dokładna liczba jest uzależniona od rozmiaru ramki. To opcja dla pszczelarzy – profesjonalistów i pasieczników gospodarujących głównie na ramce wielkopolskiej.

Zadbać o miodarkę, czyli prace ze sprzętem w ciągu roku pszczelarskiego

Im bardziej skomplikowana budowa miodarki, tym trudniejsze może być regularne czyszczenie i dbanie o dobrą kondycję tego sprzętu. Warto wiedzieć, jak zadbać o wirówkę do miodu, aby służyła przez długie lata!

Przygotowanie do sezonu

Jeśli użytkujesz urządzenie kupione w minionym sezonie warto przyjrzeć się miodarce jeszcze na długo przed pierwszym wirowaniem. Oprócz standardowego mycia i dokładnego suszenia sprzętu przed pozyskaniem pierwszych wiosennych gatunków miodu warto przyjrzeć się, czy elementy takie, jak paski i gumy pozwalające na sprawny obrót kosza znajdują się na swoim miejscu. Jeśli korzystamy z miodarki elektrycznej warto przetestować programator – czy wszystkie włączniki są sprawne i czy miodarka działa zgodnie z oczekiwaniami? To ostatni moment na prace konserwatorskie, na które w trakcie sezonu nie ma zbyt wiele czasu!

Przed miodobraniem

Miodarka, z której korzystamy w trakcie miodobrania musi być nie tylko dokładnie umyta za pomocą dedykowanej chemii, ale także i całkowicie osuszona. Jeśli wewnątrz miodarki będą zalegać nawet najmniejsze ilości wody może to doprowadzić nawet do fermentacji miodu! Przygotowanie sprzętu pszczelarskiego do sezonu warto więc przeprowadzić na kilka dni przed zbliżającym się miodobraniem, aby umożliwić swobodne odparowanie wody. Mycie miodarki będzie bardziej skomplikowane w przypadku modeli radialnych i kasetowych – najlepszym rozwiązaniem w tym przypadku będzie demontaż kosza lub kaset przez odkręcenie mechanizmu zlokalizowanego zazwyczaj na pokrywie zabezpieczającej.

W trakcie pracy ze sprzętem…

Jeśli w trakcie mycia miodarkę trzeba było rozkręcić, aby usunąć pozostałości wosku czy inne zanieczyszczenia gromadzące się na powierzchniach wewnątrz wirówki po ponownym zmontowaniu wszystkich elementów trzeba sprawdzić poprawność jej funkcjonowania. Tego też nie radzimy zostawiać na ostatnią chwilę!

Pomiędzy wirowaniami

Pomiędzy miodobraniami czysty i wysuszony sprzęt pszczelarski najlepiej przykryć lub przechowywać w miejscu, w którym nie wykonujemy innych prac pasiecznych takich, jak zbijanie ramek czy przetapianie wosku. 

Przygotowanie do zimy

Podobnie, jak przed sezonem po wszystkich tegorocznych wirowaniach miodu miodarkę trzeba dokładnie umyć, zdezynfekować i wysuszyć. Warto zrobić to bezpośrednio po zlaniu ostatniego miodu w sezonie do odstojników lub wiader – wewnątrz bębna nieumytej, niezdezynfekowanej miodarki szybko rozwijają się drobnoustroje a to niekorzystnie wpływa na kondycję sprzętu.

Specjalistyczna chemia, czyli o czym pamiętać wybierając środki do mycia i czyszczenia urządzeń pasiecznych

Pozyskiwanie miodu wymaga stosowania środków myjących przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Miodarki, stoły do odsklepiania i innego typu sprzęt pszczelarski należy myć z wykorzystaniem dedykowanych środków do mycia, które można znaleźć w sklepach i hurtowniach pszczelarskich takich, jak Centrum Pszczelarskie Łukasiewicz. To delikatne preparaty, które gwarantują szybkie i skuteczne usuwanie pozostałości miodu, wosku i innych zanieczyszczeń jednocześnie zabezpieczając urządzenia pasieczne przed korozją, dzięki czemu miodarki (i nie tylko!) mogą służyć pszczelarzowi przez wiele lat.