Właściwości antyoksydacyjne miodu. Kompleksowe omówienie
Pyszny, słodki przysmak prosto z ula to coś więcej niż naturalna, mniej szkodliwa od cukru słodycz. Jak wskazują badania, miód ma wiele leczniczych zastosowań. A to dopiero początek! Jego antyoksydacyjne właściwości pomagają chronić przed nowotworami, starzeniem się komórek i wolnymi rodnikami. Na czym polega antyoksydacyjny charakter miodu? Które gatunki miodów warto wybrać, jeśli zależy nam na skorzystaniu z przeciwutleniających właściwości miodu? Dzisiaj przeanalizujemy poszczególne składowe miodu i w oparciu o badania naukowe sprawdzimy, które z nich najkorzystniej wpływają na jego właściwości antyoksydacyjne!
Właściwości antyoksydacyjne – co to znaczy?
Tą skomplikowaną cechę miodu, ale i innych produktów spożywczych – m.in. zielonej herbaty, przypraw czy owoców – można najprościej wytłumaczyć jako działanie niszczące wolne rodniki. To niezwykle pożądana cecha w żywności, bo wolne rodniki mają bardzo destrukcyjny wpływ na organizm człowieka. We współczesnym świecie każde źródło antyoksydantów jest na wagę złota…
Wszystko zaczyna się od wolnych rodników…
Wolne rodniki to cząsteczki chemiczne, jony lub atomy, które na ostatniej, walencyjnej powłoce posiadają niesparowany elektron. Są przez to reaktywne i ich obecność w organizmie może być naprawdę groźna – wolne rodniki nie tylko odpowiadają za procesy starzenia się organizmu, ale i zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwory, choroby układu krążenia, cukrzycę i inne choroby. Co ciekawe, na obecność wolnych rodników w organizmie ma wpływ nie tylko dieta, ale i styl życia – stres, życie w biegu, palenie papierosów – to wszystko powoduje powstawanie wolnych rodników. Na szczęście na te niszczycielskie cząsteczki mamy broń w postaci naturalnych antyoksydantów, które można znaleźć także w pasiece!
Jakie zastosowanie mają właściwości przeciwutleniające?
Przeciwutleniacze, czyli substancje tak jak miód wykazujące działanie antyoksydacyjne neutralizują wolne rodniki, spowalniają procesy starzenia się skóry (i nie tylko!) a przede wszystkim pomagają zapobiegać zachorowaniom na raka i zapobiegają stanom zapalnym organizmu.
Dlaczego miód wykazuje właściwości antyoksydacyjne?
Właściwości przeciwutleniające miodu są ściśle związane z jego składem. Obecne w składzie miodu związki takie, jak enzymy – np. oksydaza glukozy działają antyoksydacyjnie i zapobiegają starzeniu się komórek. Oprócz enzymów w miodzie znaczenie przeciwutleniające mają m.in. cenne flawonoidy (m.in. kwercetyna, hesperytyna), obecne w niewielkich ilościach kwasy organiczne (takie, jak kwas cytrynowy) oraz kwasy fenolowe (m.in. kwas cynamonowy, kwas galusowy czy kwas chlorogenowy). Na antyoksydacyjny charakter miodu wpływają także aminokwasy takie, jak prolina i witaminy – m.in. witamina C.
Które gatunki miodu wykazują najsilniejsze właściwości antyoksydacyjne?
Naturalny miód pszczeli ? Nie tylko!
Właściwości antyoksydacyjne wykazują nie tylko naturalne miody pszczele. Inne naturalne produkty spożywcze i preparaty zdrowotne także mogą zwiększyć podatność organizmu na zachorowania na nowotwory i występowanie stanów zapalnych. Na uwagę zasługuje tutaj zwłaszcza propolis, czyli kit pszczeli – dodanie do miodu propolisu kilkukrotnie zwiększa jego walory antyoksydacyjne. Działanie silnie przeciwutleniające ma też pyłek pszczeli – zawartość polifenoli w tym produkcie pszczelim jest zdecydowanie większa niż zawartość tego typu związków w miodzie. Najlepiej do codziennej diety włączyć wszystkie produkty pszczele – w starciu z takimi gigantami wolne rodniki nie mają żadnych szans!
Miody jasne vs miody ciemne
Warto zwrócić uwagę na fakt, że miody ciemne zawierają zdecydowanie więcej środków odpowiadających za działanie przeciwutleniające w porównaniu do gatunków, które po skrystalizowaniu przybierają jasne zabarwienie. Jednak dużo zależy od lokalizacji pasieki, z której pochodzi miód. Jeśli zależy Ci na antyoksydacyjnym działaniu miodu polecamy następujące gatunki:
Miód gryczany
Ciemny, prawie czarny miód o intensywnym zapachu kwiatów gryki i ciekawym, lekko ostrym posmaku. To gatunek, który jest uważany za najsilniejszy naturalny antybiotyk a w jego skład wchodzi wiele różnych substancji aktywnych.
Miód spadziowy
Miody ze spadzi iglastej i liściastej to gatunki bogate w substancje biologicznie czynne – zwłaszcza różnego rodzaju biopierwiastki. Można je rozpoznać po charakterystycznym, ziołowym posmaku i bardzo ciemnym zabarwieniu.
Bibliografia:
Ewa Majewska, Joanna Trzanek: Właściwości przeciwutleniające miodów wielokwiatowych i innych produktów pszczelich, Bromat Chem. Toksykol. XLII, 2009, 4, 1089-1094.
Bronisław Głód, Paweł Piszcz, Monika Skwarek, Paweł Wantusiak: Właściwości antyoksydacyjne miodów wyznaczone metodami chromatograficznymi, Camera Separatoria, 3(2), 2011, 297-317.
Aleksandra Wilczyńska: Skład chemiczny i właściwości antyoksydacyjne miodu manuka, Probl Hig Epidemiol 2013, 94(4), 873-875
