Jak zbudować proste ule dla pszczół? Materiały potrzebne do budowy uli
Jak zbudować proste ule dla pszczół? Materiały potrzebne do budowy uli
Samodzielna budowa ula to duże wyzwanie, zwłaszcza dla początkujących pszczelarzy. Zainteresowanie tym, jak zbudować ul jest jednak naprawdę spore – są pszczelarze, którzy wszystkie ule w swojej pasiece zbudowali własnoręcznie. Jak to zrobić? Co będzie potrzebne?
Co to jest ul?
Ul to najprościej dom dla pszczół. W przeszłości wszystkie ule były wykonywane z drewna i nadal spora część pasiek w Polsce bazuje właśnie na tym materiale konstrukcyjnym. Zmieniły się jednak potrzeby współczesnych pszczelarzy i we współczesnym pszczelarstwie bardzo chętnie wykorzystywane są ule styropianowe lub poliuretanowe. Produkcja uli styropianowych, jak i drewnianych samodzielnie jest możliwa!
Jeśli planujesz samodzielną budowę ula, na początku trzeba wybrać rodzaj materiału konstrukcyjnego. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wady i zalety poszczególnych typów uli:
Ule drewniane
Zalety:
- solidna, wytrzymała konstrukcja – ule tego typu z powodzeniem mogą posłużyć nawet kilkadziesiąt lat,
- bardzo duża odporność na warunki atmosferyczne, w tym także na wiatr,
- prowadzenie hodowli w środowisku naturalnym, bez wykorzystywania tworzyw sztucznych,
- możliwość bezpiecznej dezynfekcji ula bez ryzyka powstawania pożaru,
- dobra wentylacja gniazda.
Wady:
- duża masa – brak możliwości transportu lub transport w bardzo ograniczonym zakresie,
- konieczność korzystania z odpowiednio wysuszonego drewna i używania odpowiednio precyzyjnych narzędzi stolarskich do budowy
- ryzyko wyginania, zniekształcania się drewna pod wpływem naprzemiennego słońca i opadów.
Ule z tworzyw sztucznych : ule styropianowe i poliuretanowe
Zalety:
- trwałość konstrukcji – brak ryzyka przegnicia lub rozeschnięcia się poszczególnych elementów,
- lekkość – ule tego typu idealnie nadają się do prowadzenia gospodarki wędrownej,
- doskonała izolacja przy zachowaniu dobrej wentylacji gniazda – produkcja uli styropianowych umożliwia zdecydowanie lepsze zatrzymywanie ciepło w gnieździe niż ma to miejsce w przypadku uli wykonanych z drewna,
- łatwość w utrzymaniu higieny w gnieździe,
- nowoczesny design i trwałe kolory.
Wady:
- konieczność zastosowania obciążników przy ustawieniu na otwartej przestrzeni – ich lekkość powoduje, że przy silnym wietrze mogą się przewrócić,
- konieczność bardzo precyzyjnej obróbki tworzyw sztucznych – trudna dla początkującego pszczelarza i wymagająca odpowiednich narzędzi;
- brak możliwości dezynfekcji ula za pomocą palnika gazowego – pozostaje dezynfekcja chemiczna.
Najważniejsze typy uli – jaki ul wybrać?
Oprócz rodzaju materiału konstrukcyjnego pszczelarz musi odpowiedzieć sobie na pytanie, jaki rozmiar ramek go interesuje – od tego zależą wymiary gniazda i innych elementów składowych ula. Najpopularniejsze rodzaje uli to:
- ule warszawskie zwykłe i poszerzane,
- ule Dadanta,
- ule Apipol,
Ilość ramek pszczelich, które można umieścić wewnątrz gniazda jest zróżnicowana – są ule 10-ramkowe, 12-ramkowe, ale w przypadku uli warszawskich ilość ramek może sięgać nawet 20 szt.
Samodzielna budowa prostych uli dla pszczół – czy to się opłaca?
Zakup nowego ula to koszt rzędu 300-500 zł w zależności od rodzaju ula i jego wielkości. Budowa ula od podstaw, gdy potrzebujemy dosłownie 1 lub 2 sztuki jest raczej nieopłacalna. Samodzielna produkcja uli styropianowych, jak i tych z drewna opłaca się przede wszystkim, gdy planujesz mocno powiększać pasiekę w kolejnych latach – już sam zakup niezbędnych narzędzi na początku generuje spore wydatki.
Ile kosztuje zbudowanie ula?
Na koszt budowy ula składa się nie tylko zakup potrzebnych materiałów. Musimy tutaj uwzględnić też potrzebne narzędzia (które nawet nie każdy majsterkowicz posiada), czas oraz drobne elementy takie, jak wkręty czy gwoździe. Budowa ula to mocno zróżnicowany koszt, w zależności od wielkości i typu ula oraz m.in. konieczności skonstruowania dodatkowo stojaka.
Jakie materiały są potrzebne do budowy ula?
Każdy ul składa się z kilku elementów:
- dennica – dno ula, które może być wyposażone w siatkę ułatwiającą wentylację, ale nie jest to konieczne. Obecnie coraz popularniejsze są dennice, w których można umieścić wyciąganą wkładkę – np. z pleksy – to bardzo pomocne w monitorowaniu stanu porażenia warrozą i przedsięwziętego leczenia. Dennica jest wykonywana z desek i listewek lub styroduru;
- korpus – wykonywany z desek lub styroduru o odpowiednich wymiarach, dostosowany do rozmiaru ramek gniazdowych;
- półkorpus (nadstawka) – element umożliwiający powiększenie rozmiaru gniazda w sezonie,
- powałka – nieobowiązkowy, ale chętnie wybierany przez pszczelarzy element ula, który dodatkowo wentyluje gniazdo a jednocześnie umożliwia m.in. podawanie ciasta cukrowego dla pszczół lub syropu cukrowego w sposób bezkontaktowy dla pszczelarza. Powałkę najczęściej wykonuje się ze sklejki; dodatkowo jest ona wyposażona w specjalne sitka wentylacyjne typu pająk.
- daszek – poliuretanowy, styropianowy lub drewniany – może być wyposażony w otwór wentylacyjny lub pozbawiony dodatkowej wentylacji. W przypadku drewnianych daszków są one dodatkowo obite blachą, zwykle ocynkowaną.
- stojak pod ule – ule korpusowe można ustawić na stojaku wykonanym np. z profili metalowych i bloczków, jednak np. ule warszawskie powinny być wyposażone w nogi na stale związane z konstrukcją.
Sprzęt, który będzie potrzebny do budowy ula
Budowa ula krok po kroku wymaga użycia kilku urządzeń do obróbki materiałów. Co będzie potrzebne?
- piła do wstępnej obróbki materiałów konstrukcyjnych a także do m.in. docinania wręg, cięcia pod skosem materiału na wylotek itp.
- wkrętarka – do mocowania poszczególnych elementów; produkcja uli styropianowych i ze styroduru wymaga również używania odpowiedniego kleju;
- otwornica, jeśli ul ma być wyposażony w powałkę;
- czyszczarka lub papier ścierny – do wygładzania powierzchni po obróbce.
Kiedy budować ule?
Do budowy uli najlepiej przystąpić w sezonie jesienno-zimowym, gdy zakończą się już wszystkie prace w pasiece lub wczesną wiosną – jeszcze przed pierwszym oblotem pszczół.
Gdzie szukać elementów do budowy ula?
Produkcja uli styropianowych lub z drewna wymaga czasu i precyzji wykonania. Samodzielnie przygotowując korpusy warto posiłkować się gotowymi elementami, które zdecydowanie przyśpieszają pracę i minimalizują ryzyko błędnego wykonania zwłaszcza niewielkich elementów. W naszym pszczelarskim sklepie internetowym można znaleźć elementy do budowy uli drewnianych – m.in. stojaki, powałki, kołnierze dystansowe czy przegonki. Posiadamy także elementy uli styropianowych (daszki, dennice, przegrody itp.) oraz elementy uli poliuretanowych. Posiadamy również bogaty wybór ramek do uli i beleczek odstępnikowych, przegród i mat ocieplających a także drobnych elementów – zasuwek do uli, krat odgrodowych i folii powałkowych czy pasów spinających, klamr i innych akcesoriów.
