Jakie kolory widzą pszczoły? Jaki kolor przyciąga pszczoły?

Pszczoły, dla których jednym z najważniejszych życiowych zadań jest pozyskiwanie nektaru z kwiatów roślin miododajnych różnie postrzegają kolory. Co zaskakujące, nie wszystkie barwy pszczoły widzą w jednakowy sposób. Pszczeli zmysł wzroku jest bardzo wrażliwy na kolory. Niektóre z nich pozostają całkiem niewidoczne dla tych malutkich owadów, inne są w stanie wywołać określone zachowania u pszczół. Jakie kolory widzą pszczoły i co pszczelarz powinien wiedzieć na temat kolorów w pasiece i w otoczeniu pasieki, aby nie zaszkodzić sobie i pszczołom? Dziś rozwiejemy wszystkie wątpliwości na temat pszczelej palety barw!

Jak pszczoła widzi świat, czyli wzrok u pszczół w pigułce

Dla pszczół narząd wzroku to jeden z najważniejszych zmysłów. Budowa pszczelego oka jest dość skomplikowana – oczy u pszczół składają się z mniejszych oczek, nazywanych inaczej fasetkami. Między tymi złożonymi oczami znajdują się 3 przyoczka – oczy proste. Dzięki temu pszczoły są doskonałymi obserwatorami – zarówno z bliska, jak i z daleka. 

Dla pszczół ważne są nie tylko kolory, ale też stopień natężenia światła – to dla nich ważna wskazówka dotycząca aktywności poza ulem. Każda nagła zmiana w ich otoczeniu nie umknie ich uwadze – z tego powodu doświadczeni pszczelarze dobrze wiedzą, że nie należy wykonywać gwałtownych ruchów przy pszczołach, bo może to wywołać ich agresję.

Co ciekawe, pszczoły widzą raczej niewyraźnie a żeby poznać dokładne szczegóły np. oblatywanej rośliny muszą zbliżyć się do niej na odległość kilku centymetrów. Obraz, który widzą pszczoły przypomina dość niewyraźną mozaikę.

Jakie kolory widzi pszczoła?

Chociaż może się wydawać, że tak skomplikowana budowa pszczelego narządu wzroku powoduje, żę pszczoły z ogromną precyzją rozróżniają kolory, prawda jest zaskakująca. Pszczoły miodne tak naprawdę dobrze rozróżniają tylko kilka barw. Należą do nich:

- niebieski,

- żółty,

- czarny,

- biały.

Warto wiedzieć, że pszczoły – w przeciwieństwie do człowieka – widzą w ultrafiolecie, dzięki czemu mogą zobaczyć dodatkowe wzory i faktury na kwiatach. Dla pszczół, które widzą zaledwie kilka kolorów to naprawdę cenna umiejętność!

Jakich kolorów nie widzi pszczoła?

Dobrze, dobrze… jak to możliwe, że pszczoły, które widzą tylko kilka kolorów oblatują czerwone i pomarańczowe kwiaty? Tak, to możliwe! Pszczoły nie widzą następujących barw:

- czerwonej,

- pomarańczowej,

- zielonej.

A co z pozostałymi kolorami?

Problemy z identyfikacją kolorów powodują, że robotnice rozpoznają te i pokrewne barwy oraz ich odcienie za pomocą ich nasycenia. Kolory takie, jak np. różowy pszczoły rozróżniają porównując je do barwy białej lub czarnej.

Kolory w pasiece

Czy powyższe informacje to tylko i wyłącznie ciekawostka pszczelarska? Zdecydowanie nie! Pszczelarz może wykorzystać te informacje z pożytkiem dla swojej pasieki! Już mówimy, jak to zrobić!

Kolorowe ule

Informacja na temat podstawowych barw, które rozróżniają pszczoły to cenna uwaga dla pszczelarzy, którzy planują zakup lub remont uli i elementów do uli. Kompletując sprzęt pszczelarski do swojej pasieki warto postawić na kolory dobrze rozpoznawalne przez pszczoły – wtedy szybciej będą one mogły zidentyfikować swój ul. Co ciekawe, w ofercie największych hurtowni pszczelarskich takich, jak Centrum Pszczelarskie Łukasiewicz znajdziemy głównie ule styropianowe czy poliuretanowe w kolorach, które lubią pszczoły. Ule drewniane najczęściej występują w kolorze naturalnego drewna.

Zapoznaj się z naszą ofertą sprzętu pszczelarskiego

Dla pszczelarzy, którzy remontują swoje ule…

Dobrym rozwiązaniem jest zaznaczenie wylotka na zauważalny przez pszczoły kolor – można np. pomalować cały ul na żółto a brzegi wylotka zaznaczyć czarną lub białą farbą. W ten sposób dodatkowo ułatwiamy pszczołom powrót do domu z długich lotów a świeżo odmalowane ule drewniane czy ule poliuretanowe będą ozdobą pasieki. Jeśli na danym pasieczysku ustawiamy obok siebie kilkadziesiąt uli warto pomyśleć o kolorystycznym rozróżnieniu poszczególnych części pasieki.

Kolorowa odzież pszczelarska i inne atrybuty pszczelarza

Wybierając odzież pszczelarską do pasieki warto mieć na uwadze powyższe wytyczne dotyczące kolorów lubianych i nie przez pszczoły. Chociaż w sprzedaży znajdziemy urocze, różowe kombinezony, które z pewnością przypadną do gustu paniom pszczelarkom to jednak naszym zdaniem w tej kwestii lepiej postawić na klasykę. Pszczoły zdecydowanie lepiej będą odbierać biały lub beżowy kombinezon – dostrzegają te barwy, więc pszczelarz w takiej bluzie pszczelarskiej nie stanowi dla nich zaskoczenia. Inaczej jest w przypadku odzieży pszczelarskiej w ostrych barwach, których pszczoły nie widzą – mogą wtedy nawet reagować agresją wobec pszczelarza.

Bibliografia:

Antoni Demianowicz, Pszczoły, ich życie i hodowla, Rodzina Kolejowa, Warszawa 1936.

Jerzy Wilde, Jarosław Prabucki, Hodowla pszczół, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2009, s. 59-76.