Kto jest naturalnym wrogiem pszczół?

Pszczeli rój to doskonale zorganizowana rodzina, która w sprzyjających im warunkach może naprawdę świetnie się rozwinąć i zgromadzić duże zapasy miodu oraz innych produktów pszczelich. Nie każdy jednak wie, że dla pszczół codzienna praca to czasem prawdziwa walka – z naturalnymi przeciwnikami tych pożytecznych owadów, których jest naprawdę sporo. Kto i w jaki sposób może zagrażać pszczołom? Jak pszczoły radzą sobie z intruzami? Dzisiaj podejrzymy metody obrony i walki pszczół z innymi zwierzętami, które mogą zagrażać spokojnemu rozwojowi rodziny pszczelej!

Dlaczego inne zwierzęta atakują pszczoły?

Pszczoły w naturalnym środowisku muszą walczyć o przetrwanie, podobnie jak inne organizmy. Naturalni wrogowie pszczół decydują się na atak pomimo ryzyka użądlenia przez pszczoły z prostego powodu – najczęściej chodzi o pożywienie. Innym zwierzętom może zależeć nie tylko na produktach pszczelich – miodzie, pyłku czy nawet na wosku pszczelim, ale także i na samych robotnicach, które dla wielu zwierząt są cennym źródłem białka. Pszczoły mogą być zaatakowane nie tylko bezpośrednio – podczas lotu czy w trakcie prac przy wylotku ula, ale także i wykonując prace we wnętrzu. Dla niektórych ptaków i zwierząt zdecydowanie bardziej interesujące niż pszczoły mogą być… ule i elementy do uli! Ale zacznijmy od początku…

Sprawdź ofertę uli i elementów do uli

Kiedy pszczoły mogą spodziewać się zagrożenia ze strony innych zwierząt?

Rodzina pszczela musi być uważna przez cały rok – ryzyko ataku istnieje praktycznie o każdej porze roku, chociaż są momenty, w których ważna jest szczególna ostrożność – np. jesienią czy zimą. Inne owady najczęściej atakują pszczoły latem, ale niewielkie ssaki czy ptaki potrafią wyrządzić niemałą krzywdę nawet wtedy, gdy rodzina uwiązała się już w kłąb zimowy.

Skutki ataku innych zwierząt na pszczoły

Atak innych zwierząt na pszczoły może mieć różne skutki. Czasem robotnice są w stanie samodzielnie rozprawić się z intruzem; w innych sytuacjach konieczna jest szybka i skuteczna pomoc człowieka. Wiele zależy też od kondycji roju i częstotliwości ataków – o tym, jak to dokładnie wygląda przeczytasz w dalszej części artykułu.

Kto zagraża pszczołom i w jaki sposób?

Oto lista najtrudniejszych przeciwników naturalnego rozwoju pszczół – sprawdź, czy tych nieproszonych gości nie masz w swojej pasiece!

Szerszenie

To owady, które naprawdę budzą postrach – nawet u ludzi. Nic dziwnego – wyglądają dość groźnie i potrafią być naprawdę niebezpieczne. Czego tak naprawdę szerszeń chce od pszczół? Szerszenie czyhają na zbieraczki taszczące do ula zapasy miodu i pyłku. Zmęczone robotnice padają łupem szerszeni – dla nich to porcja niezbędnego do rozwoju larw białka.

Osy

To najpopularniejsi naturalni wrogowie pszczół. Dla nich cenne są przede wszystkim zapasy miodu, które pszczoły magazynują w ramkach. Zmasowany atak os na gniazdo pszczół może być dla nich trudny do odparcia, szczególnie w przypadku słabszych rodzin. Osy interesują się też wszystkim, co jest związane z miodem wokół pasieki – na pewno będzie można je spotkać na pozostawionych na zewnątrz plastrach czy w rojnicach, rojołapkach, transporterach, które często są wykorzystywane w trakcie prac pasiecznych. Osy do wykarmienia larw potrzebują też białka i stąd ich bezpośredni atak na pszczele robotnice. 

Ptaki

Potrafią być dokuczliwe zwłaszcza jesienią i zimą, kiedy życie w pasiece powoli zamiera. Do gatunków, które najczęściej przeszkadzają pszczołom możemy zaliczyć dzięcioły czy sikorki. Celem ich ataku są najczęściej martwe pszczoły na terenie pasieki, ale i wewnątrz ula. Jeśli w ulu znajduje się wentylowana dennica, na dnie której jest przymocowana siatka to ptaki mogą dostać się do martwych pszczół od dna ula. Czasem, gdy pożywienia w okolicy brakuje ptaki atakują też ule wprost – dziobiąc styropianowe bądź drewniane elementy ula. W ten sposób potrafią całkowicie zniszczyć ul! Z tego powodu zaleca się ogrodzenie pasieki w przypadku równoległej hodowli kur w tym samym gospodarstwie.

Myszy i nornice

Ciepło wytwarzane przez pszczoły i zapasy słodkiego miodu zgromadzone w plastrach to pokusa dla mysz i innych gryzoni – m.in. nornic. Często zdarza się, że próbują one zamieszkać jesienią w ciepłym i suchym ulu – dla nich to idealne miejsce na przeczekanie trudnej zimy! Możliwość podjadania prosto z plastra pszczelego miodu dodatkowo powoduje, że jeśli tylko gryzonie mają możliwość chcą zamieszkać razem z pszczołami. Tymczasem dla nich może być to nie tylko niepokojące, ale może wręcz zagrażać rodzinie pszczelej – hałasująca zimą mysz może doprowadzić nawet do osypania się roju.

Szkodniki ulowe – barciak, czyli motylica

Motylicę doskonale zna praktycznie każdy pszczelarz. Tak zwany mol woskowy – barciak – to najpopularniejszy szkodnik ulowy, który skutecznie potrafi zniszczyć pszczele plastry. O ile bezpośrednio w ulu pszczoły mogą z nim walczyć o tyle jesienią i zimą, kiedy ramki do uli i beleczki odstępnikowe są przechowywane poza ulami barciak ma pole do popisu. Aby zabezpieczyć delikatne, woskowe plastry przed zainfekowaniem ich przez gąsiennice motylicy i dorosłe postaci tego owada warto stosować odpowiednie preparaty zabezpieczające – najbardziej znanym produktem tego typu jest B401 płyn do eliminacji barciaka/przeciwko motylicy. 

Inne zwierzęta, które mogą zaatakować pszczoły

To nadal nie koniec pszczelich niebezpieczeństw. Kto jeszcze czyha na te pracowite i pożyteczne owady?

Pająki

Pszczoły mogą zostać zaatakowane także przez pająki – np. pająk krzyżak czy kątnik domowy to gatunki, które zastawiają swoje sidła na zajęte pracą pszczoły.

Niedźwiedzie

Do najpopularniejszych smakoszy miodu zaliczymy niedźwiedzie, które atakują szczególnie pasieki na południu Polski. Jednym ratunkiem przed atakiem niedźwiedzia jest monitoring w pasiece i ogrodzenie pod napięciem.

Taszczyn pszczeli – błonkówka

Taszczyn pszczeli to owad wyglądem przypominający osę, który jest uważany za jednego z największych szkodników bytujących przy pasiece. Żywi się pszczołami miodnymi i odbiera im nektar. Może złapać pszczołę zarówno w locie, jak i w trakcie pobierania nektaru z kwiatów.

Pszczele wszy i warroza

Do szkodników ulowych możemy też zaliczyć organizmy bezpośrednio bytujące na pszczołach – należą do nich m.in. wszolinki pszczele czy roztocza Varroa destruktor. Choroba pszczół wywołana przez roztocza Varroa jest nazywana warrozą i jest obecnie jedną z najtrudniejszych do wyleczenia i najczęściej występujących chorób pszczelich na świecie.