Osłabiona pszczoła – co robić? Jak pomóc słabej pszczole?
Siła rodziny pszczelej to jeden z kluczowych kryteriów, które decydują o sukcesie w prowadzeniu gospodarki pasiecznej. Od tego, jak silny jest rój zależy nie tylko ilość pozyskanego z ula miodu, ale także kondycja pszczół a nawet szanse na przetrwanie do kolejnego sezonu. Przy osłabionych pszczołach trzeba działać szybko – najlepiej gdy tylko pojawią się pierwsze symptomy spadku formy. Co to znaczy osłabiona pszczoła, jak objawia się niewystarczająca siła rodziny pszczelej i przede wszystkim – co może w tej sytuacji zrobić pszczelarz? O tym wszystkim w dzisiejszym artykule!
Słaba pszczoła – to znaczy jaka?
Osłabienie pszczelego roju to dla pszczelarza alarmująca sytuacja. Istnieje wiele możliwości nagłego spadku kondycji pszczół. Do głównych objawów osłabienia w rodzinie pszczelej zaliczymy:
- nieruchliwość, powolne przemieszczanie się pszczół na ramce pszczelej,
- niechęć do korzystania z pożytków pszczelich, nawet tych w bliskiej okolicy,
- mała ilość czerwiu pszczelego, mało aktywna matka pszczela,
- objawy chorobowe – zwiększenie podatności na choroby pszczół co prowadzi do wystąpienia różnych chorób pszczelich przejawiających się nawet zamieraniem czerwiu lub dorosłych osobników w pobliżu ula.
Pszczelarz, który dobrze zna swoje pszczoły i jest częstym gościem w pasiece dobrze wie, jaka sytuacja panuje w ulach. Czasem pszczoły są w słabszej kondycji już wczesną wiosną – w innych przypadkach osłabienie może nastąpić nagle, nawet w środku sezonu.
Co dla pszczelarza oznaczają osłabione pszczoły?
Życie w osłabionym roju pszczelim toczy się zdecydowanie wolniej niż w rodzinach, które pracują pełną parą. Od kondycji pszczół zależy nie tylko ich liczebność – silne pszczoły mogą dłużej karmić rozwijające się larwy, korzystać z pożytków pszczelich czy przerabiać nektar przynoszony przez zbieraczki do ula. Osłabione pszczoły to dla pszczelarza zdecydowanie więcej pracy – do takich pszczół lepiej częściej zaglądać i kontrolować ich stan, aby móc w porę zareagować.
Siła roju pszczelego a matka pszczela
Najczęściej siła pszczelego roju jest skolerowana z kondycją matki pszczelej. Młoda, doskonale czerwiąca matka, która ma dużo miejsca na składanie jajeczek i robi to chętnie będzie rządzić w silnej rodzinie. Osłabione matki pszczele, zwlekające ze składaniem jajeczek nawet przy wolnych komórkach plastra mogą być przyczyną degradacji rodziny. Czasem matka w ogóle zatrzymuje się w czerwieniu i wtedy siła rodziny znacząco spada – po wygryzieniu wszystkich pszczół z komórek będzie brakować kolejnych pokoleń robotnic.
Kiedy ryzyko osłabienia jest największe?
Największe ryzyko osłabienia rodziny jest wczesną wiosną – dla pszczół to newralgiczny moment, w którym bardzo potrzebne są siły witalne do intensywnego rozwoju roju. To właśnie wczesną wiosną pszczelarze starają się wspomóc pszczoły np. przez podawanie im ciasta cukrowego, o czym powiemy dalej. Rodzina może być osłabiona także jesienią, gdy pobierze już pokarm dla pszczół i wiele robotnic zginie przy przerabianiu syropu. Osłabioną rodziną może być też odkład pszczeli – nowo powstała rodzina składająca się z pszczół pochodzących z różnych uli. W nowo utworzonych odkładach siła rodziny jest znacznie mniejsza niż siła przezimowanego roju – stąd pozyskiwanie produktów pszczelich prowadzi się tylko w pełnowartościowych rodzinach.
Osłabienie pszczół i matki pszczelej rzutuje również na ilość pozyskanego miodu i innych produktów pszczelich (pyłku kwiatowego czy propolisu). Silniejszy rój przyniesie więcej miodu, bo jest liczebniejszy a pszczoły intensywnie pracują w nim przez całą dobę.
Jak pomoc osłabionej pszczole?
Istnieje kilka metod, dzięki którym możemy choć trochę wzmocnić siłę rodziny – to ważne zwłaszcza na starcie sezonu, kiedy liczy się każdy dzień.
Odżywki i preparaty dla pszczół
Preparaty takie, jak ApiBioFarma – probiotyczny preparat z ziołami dla pszczół to sprawdzony sposób na wzmocnienie najbardziej osłabionych rodzin. Kompozycja ziół powoduje, że pszczoły zwiększają swoją odporność. Odżywki dla pszczół najczęściej występują w sprzedaży w formie dodatków do syropu dla pszczół.
Wymiana matki pszczelej
W niektórych sytuacjach poprawa liczebności roju jest możliwa tylko i wyłącznie wtedy, gdy stara matka zostanie usunięta z ula. W takiej sytuacji przeprowadza się wymianę matek pszczelich. Oczywiście do momentu, w którym nowa matka nie zacznie składać jajeczek rodzina nadal będzie osłabiona – dużo zależy od tego, jaką matkę wybierze pszczelarz (unasiennioną sztucznie lub nieunnasienioną) i czy pszczoły zaakceptują nową królową.
Zmiana kubatury gniazda
Manipulowanie szerokością gniazda to kolejny sprawdzony sposób na poprawę kondycji pszczelego roju. Jedną z bardziej skutecznych metod jest wzmacnianie rodziny czerwiem na wygryzieniu z innego ula – z rodziny, która jest bardzo silna. To dodatkowe pszczoły, które wzmocnią osłabiony rój.
Ciasto dla pszczół
Kolejną skuteczną metodą wzmocnienia siły pszczół, szczególnie wiosną jest podawanie im ciasta cukrowego. Niektóre ciasta dla pszczół dostępne w sprzedaży są dodatkowo wzbogacone o probiotyki, dzięki czemu odporność pszczół na choroby wzrasta. Ciasto dla pszczół mobilizuje matkę pszczelą do czerwienia a dla robotnic stanowi łatwo dostępny zastrzyk energii, z którego mogą skorzystać w każdej chwili.
