Pozwolenie na pasiekę. Czy jest konieczne?

Rozpoczęcie hodowli pszczół może budzić wiele wątpliwości, szczególnie u pszczelarzy, którzy nie posiadają do dyspozycji pod pasiekę zbyt dużej działki lub planują ustawienie uli na terenach miejskich. Czy istnieje coś takiego, jak pozwolenie na pasiekę? Jak wygląda i kto je wydaje? A może prowadzenie gospodarki pasiecznej nie wiąże się z obowiązkiem rejestracji? Dzisiaj przeanalizujemy, jakich formalności od pszczelarza wymaga ustawienie uli np. na terenach mocno zurbanizowanych.

Pasieka – co to jest?

Pasieka to po prostu ule ustawione w konkretnej lokalizacji. Czasami na pasiekę składa się kilka pasieczysk, czyli ule w różnych lokalizacjach, łącznie stanowiące cały dorobek pszczelarza. O pasiece możemy mówić już wtedy, gdy pszczelarz posiada 1 ul. Mini-pasieka będzie dobra na początek, bardziej do obserwacji i nauki o życiu pszczół niż do pozyskiwania produkcji pszczelej. Zwiększenie liczby pni pszczelich wymaga już inwestycji – w każdej pasiece potrzebny jest ułatwiający pracę sprzęt pszczelarski i chroniąca przed użądleniami odzież pszczelarska. Zacznijmy jednak od formalności.

Zobacz naszą ofertę sprzętu pszczelarskiego

Pozwolenie na pasiekę – czy jest taki dokument?

Pomimo, że może się wydawać, że hodowla agresywnych owadów, do jakich zaliczy pszczoły praktycznie każdy laik wymaga odpowiedniego zezwolenia, przepisy jednoznacznie nie określają konieczności uzyskania pozwolenia na pasiekę. Wiele w tym przypadku zależy od lokalizacji – niektóre akty prawa miejscowego takie, jak np. Uchwały Rady Miasta czy Uchwały Rady Gminy narzucają na pszczelarza szereg obowiązków, które należy spełnić, aby mieć możliwość swobodnej hodowli pszczół w danym miejscu. Pisemnego pozwolenia na pasiekę może ewentualnie udzielić właściciel nieruchomości, na której zostaną ustawione ule – ale jest to raczej na zasadzie porozumienia pomiędzy właścicielem danego gruntu lub budynku a pszczelarzem.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby ustalić ule w wybranej lokalizacji?

Prywatna działka

Posiadając działkę, na której spokojnie zmieści się do kilkudziesięciu uli jesteśmy w uprzywilejowanej sytuacji. Jedynym ograniczeniem będzie tu konieczność odsunięcia się od granicy działki o 15 m, a jeśli istnieją przeszkody stałe o wysokości minimum 3 m odległość ta może być mniejsza.

Pasieka w mieście

Utworzenie pasieki na terenach miejskich jest nieco bardziej skomplikowane. Jak już wspomnieliśmy, regulacje prawne dotyczące lokalizacji pasieki na terenach zurbanizowanych najczęściej są powiązane z miejscowymi aktami prawnymi. Na dzień dzisiejszy w Polsce nie ma jednoznacznych przepisów regulujących warunki ustawienia uli na terenach miejskich. 

Do informacji, których warto szukać w miejscowych aktach prawnych (Uchwałach Rad Miasta itd.) należą:

- możliwość hodowli pszczół na terenie miejskim – uwaga, to nie zawsze jest dopuszczalne!

- wytyczne co do odległości uli i elementów do uli od zabudowań oraz możliwości korzystania z sąsiednich nieruchomości do terenu pasieki;

- konieczność ogrodzenia terenu, na którym ustawione są ule;

- konieczność hodowli ras pszczół o obniżonej rojliwości i agresywności.

Inne miejsca – np. las. Pasieka wędrowna

Pasieka wędrowna to rozwiązane raczej dla doświadczonych pszczelarzy, dysponujących przede wszystkim odpowiednim sprzętem pszczelarskim – wózki pasieczne i lekkie a przede wszystkim łatwe w przewożeniu ule styropianowe czy ule poliuretanowe to podstawa współczesnej gospodarki wędrownej. Jeśli poszukujemy miejsc dostarczających rzadko spotykanego, ale bardzo pożądanego przez klientów miodu – np. miodu spadziowego iglastego – przed ustawieniem uli w wybranej lokalizacji należy omówić szczegóły z zarządcą nieruchomości, także lasu czy puszczy, jeśli jest to teren podlegający np. pod Nadleśnictwo. 

Co jeszcze trzeba sprawdzić, zanim ustawimy ule w wybranym miejscu?

Oprócz formalności związanych z ustawieniem uli na terenie konkretnej nieruchomości warto przed wyborem miejsca na pasiekę przede wszystkim przeanalizować:

- okoliczną bazę pożytkową – z jakich pożytków pszczoły będą korzystać po zasiedleniu w wybranym miejscu, czy są to pożytki różnorodne i występujące ciągle w kolejnych miesiącach roku pszczelarskiego;

- warunki atmosferyczne w miejscu planowanej pasieki – lepsze będą miejsca osłonięte od wiatru, bo silne wiatry mogą doprowadzić nawet do zniszczenia uli. Dobrze przeanalizować też kwestie nasłonecznienia uli – otwarta przestrzeń to szybsze ogrzewanie uli, ale z drugiej strony ryzyko konieczności intensywnej wentylacji gniazda przy wysokich temperaturach.

O czym jeszcze pamiętać zakładając pasiekę?

Rejestracja w Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej

Jeśli to Twoja pierwsza pasieka należy zgłosić fakt utworzenia pasieki do Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej – najczęściej oddziału powiatowego PIW. Obowiązek dokonania takiego zgłoszenia nakłada na pszczelarzy Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych. Rejestracja w Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej odbywa się na podstawie prostego do uzupełnienia wniosku a na jej podstawie w sytuacji wystąpienia obszaru zapowietrzonego na terenie pasieki pszczelarze mogą liczyć na działania pomocowe.

Lokalny Związek Pszczelarski

Założenie pasieki – niezależnie od tego, czy stacjonarnej, czy wędrownej – to wystarczający powód do zgłoszenia się do lokalnego Związku Pszczelarzy. Dzięki rejestracji jako członek Związku Pszczelarzy możemy liczyć na dopłatę do środków leczniczych dla pszczół czy do zakupu nowych matek. Najważniejszym powodem, dla którego wielu pszczelarzy gromadzi się w Związkach Pszczelarzy są jednak dofinansowania – członkowie Związku mogą ubiegać się o refundację kosztów zakupu sprzętu pszczelarskiego czy o dotacje na każdą przezimowaną rodzinę pszczelą.

Sprzedaż bezpośrednia lub rolniczy handel detaliczny

Wprowadzenie do obiegu produktów pochodzenia pszczelego wymaga od pszczelarza odpowiednich zezwoleń – to kolejny krok po rejestracji formalności w Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej. Aby ubiegać się o uzyskanie pozwolenia na sprzedaż bezpośrednią miodu lub rolniczy handel detaliczny należy dostosować warunki pozyskiwania miodu i innych produktów pszczelich do wymagań – np. dotyczących stosowania środków chemicznych do mycia i dezynfekcji w pasiece, odpowiednich warunków lokalowych, dostępu do wody itd.