Kołpak na Matki Pszczele – Okrągły, Elastyczny (Do Wychowu i Poddawania)

W Centrum Pszczelarskim Łukasiewicz wiemy, że sukces w hodowli pszczół zależy od detali. Dlatego w naszej ofercie, realizowanej bezpośrednio z magazynu w Suchlicy, znajduje się kołpak na matki pszczele wykonany z nowoczesnego, elastycznego tworzywa. Jest to narzędzie wielofunkcyjne, niezbędne w każdej pasiece – od amatorskiej po zawodową.

Kołpak służy do bezpośredniej manipulacji na plastrze wewnątrz ula. Jego konstrukcja pozwala na "uwięzienie" matki lub matecznika na fragmencie plastra, zapewniając im fizyczną ochronę przed agresją pszczół, przy jednoczesnym zachowaniu kontaktu feromonowego.

Dlaczego elastyczny plastik jest lepszy?

W przeciwieństwie do tradycyjnych kołpaków z siatki metalowej, nasz produkt wykonany jest z wysokiej jakości tworzywa sztucznego.

1. Bezpieczeństwo termiczne: Plastik nie wyziębia się tak jak metal, co jest kluczowe przy wczesnowiosennym wychowie matek, chroniąc delikatny matecznik lub matkę przed szokiem termicznym.

2. Ochrona mechaniczna: Elastyczność materiału sprawia, że kołpak jest odporny na pęknięcia, a jego krawędzie nie ranią czerwiu ani pszczół podczas wciskania w woszczynę.

3. Higiena: Gładka powierzchnia plastiku jest łatwa do czyszczenia i dezynfekcji, co zapobiega przenoszeniu patogenów (np. Nosema spp.).

Zastosowanie w Praktyce Pasiecznej

Zgodnie z metodyką opisaną przez prof. Jerzego Woyke, stosowanie kołpaków jest jedną z najbezpieczniejszych metod poddawania matek cennych (reprodukcyjnych).

• Poddawanie Matek: Matkę zamyka się pod kołpakiem na plastrze z wygryzającym się czerwiem i pokarmem. Pszczoły ulowe stopniowo przyzwyczajają się do jej feromonów przez otwory w kołpaku, nie mogąc jej fizycznie zaatakować.

• Ochrona Matecznika: Kołpak zabezpiecza dojrzały matecznik przed zgryzieniem przez pierwszą wygryzioną matkę (w przypadku wychowu kilku matek w jednej rodzinie).

• Krótkotrwała Izolacja: Pozwala na szybkie odseparowanie matki podczas przeglądu, bez konieczności wyciągania jej z ula.

Specyfikacja Techniczna

Bibliografia i Źródła Wiedzy

Nasze rekomendacje opieramy na literaturze naukowej:

1. Woyke J. (red.), Pszczelnictwo: Opis metod poddawania matek, w tym metody "pod kołpak" jako wysoce skutecznej dla matek unasiennionych.

2. Morse R.A., Rearing Queen Honey Bees: Znaczenie kontaktu węchowego (feromonowego) przy jednoczesnej barierze fizycznej w procesie akceptacji matki.

3. Lipiński Z.: Prace na temat zachowań higienicznych i agresji pszczół wobec nowych matek.

Nasi eksperci z Centrum Pszczelarskiego Łukasiewicz przygotowali odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące użytkowania kołpaków:

1. Jak zamocować kołpak na plastrze?

Kołpak posiada ostre krawędzie lub nóżki. Należy wybrać fragment plastra (najlepiej z wygryzającym się czerwiem i odrobiną miodu), nałożyć kołpak przykrywając matkę/matecznik i delikatnie, ruchem obrotowym wcisnąć go w woszczynę aż do oparcia o węzę (dno komórki).

2. Czy pszczoły mogą wejść pod kołpak?

Jeśli kołpak jest poprawnie wciśnięty w wosk, dorosłe pszczoły z zewnątrz nie wejdą. Natomiast jeśli pod kołpakiem zamkniemy wygryzający się czerw, młode pszczoły wygryzą się wewnątrz i od razu zajmą się matką.

3. Czy pszczoły karmią matkę przez ten plastik?

Tak. Kołpak posiada ażurową konstrukcję (szczeliny/otwory). Są one dobrane tak, by pszczoły nie mogły przejść, ale mogły wystawić języczek i nakarmić matkę (trofalaksja) oraz odebrać od niej substancję mateczną.

4. Jak długo trzymać matkę pod kołpakiem?

Zalecamy okres od 24 do 48 godzin. Po tym czasie należy sprawdzić zachowanie pszczół na kołpaku. Jeśli nie są agresywne i nie próbują żądlić plastiku, można uwolnić matkę.

5. Czy kołpak nadaje się do znakowania matek?

Można go użyć do przytrzymania matki na plastrze w celu jej oznakowania, choć wygodniejsze do tego celu są specjalne siatki z tłoczkiem. Kołpak jest jednak bezpieczniejszą alternatywą dla początkujących, którzy boją się chwytać matkę w palce.

6. Jak wyczyścić kołpak z wosku i propolisu?

Elastyczny plastik jest łatwy w czyszczeniu. Wystarczy zanurzyć go w ciepłej (nie wrzącej!) wodzie z dodatkiem detergentu, a resztki wosku łatwo odejdą. Do dezynfekcji można użyć spirytusu lub Virkonu.

7. Czy ten kołpak pasuje do każdego typu ramki?

Tak, kołpak jest uniwersalny. Montuje się go na powierzchni plastra, więc rodzaj ramki (Wielkopolska, Dadant, Warszawska) nie ma znaczenia.

8. Czy kołpak chroni matkę przed ścięciem?

Tak, to jego główna funkcja. Tworzy fizyczną barierę. Agresywne pszczoły nie mają dostępu do matki, co daje czas na wyrównanie zapachów i opadnięcie emocji w rodzinie.

9. Czy produkt jest wielorazowy?

Zdecydowanie tak. Dzięki zastosowaniu elastycznego tworzywa, kołpak nie pęka i nie odkształca się trwale, służąc w pasiece przez wiele sezonów.

10. Czym różni się od kołpaka metalowego?

Jest cieplejszy (lepszy dla czerwiu), nie rdzewieje, nie ma ostrych drutów, które mogłyby skaleczyć pszczoły, i jest zazwyczaj tańszy. Jest też łatwiejszy w dezynfekcji.

11. Czy pod kołpakiem musi być pokarm?

To bardzo ważne! Zamykając matkę, należy zadbać, by pod kołpakiem znalazło się kilka komórek z miodem otwartym. Matka w stresie potrzebuje dużo energii, a pszczoły z zewnątrz mogą nie zacząć jej karmić natychmiast.

12. Czy wysyłacie pojedyncze sztuki?

Tak, realizujemy każde zamówienie. Jednak ze względu na niską cenę produktu i koszt wysyłki, zalecamy zakup kilku sztuk "na zapas" lub dołączenie go do większego zamówienia z naszego magazynu w Suchlicy.

Zadbaj o bezpieczeństwo swoich matek. Prosty, tani i niezawodny kołpak to obowiązkowe wyposażenie apteczki pszczelarskiej!

Pozycją niezbędną dla każdego pszczelarza myślącego o wychowie matek pszczelich na własny użytek jest książka " Wychów Matek Pszczelich " S. Trzybińskiego dostępna w naszym sklepie internetowym, zapraszamy do lektury.